Презентация Адам организміне түсетін нақты химиялық жүктеме онлайн

Содержание слайда: Адам организміне түсетін нақты химиялық жүктеме

Содержание слайда: Адам организміне түсетін нақты химиялық жүктеме туралы түсінік Әрбір химиялық , физикалық , биологиялық агент үшін гигиеналық регламенттеу қойылады (ШРЕК , ШРЕД) Олар арқылы қоршаған орта нысанының ластану дәрежесін бағалау жүргізіледі және қажетті профилактикалық және сауықтыру шаралары осыларға негізделеді.

Содержание слайда: Қазіргі жағдайларда адам өндірістегі секілді , тұрмыста да , бір мезгілде физикалық , химиялық , биологиялық факторлардың әсеріне ұшырауы мүмкін. Бұл ретте , қоршаған ортаның бір нысанынан бір уақытта түсетін (комбинациялы әрекет) химиялық заттардың әртүрлі жиынтықтарының ғана әсері байқалмайды , әртүрлі нысандардың адам организміне түсетін басқа да заттардың әсері болады . Адамға табиғаты бойынша әртүрлі агенттердің (тіркестік әрекет) бір уақыттағы әрекеті байқалуы мүмкін .

Содержание слайда: Химиялық зат әрекетінің дәрежесі оның концентрациясына ғана емес, әрекер ұзақтығына да тәуелді болғандықтан , нақты химиялық жүктеме белгілі орташаланған уақытқа қатынасуы керек ( тәулік , ай , жыл).Адам өз қызметінің үрдісінде болған жерлерін ауыстырып тұрады . Нақты химиялық жүктемені анықтағанда берілген нысанның ластану деңгейін ғана емес , адамның нақтылы жағдайларда болу ұзақтығын да ескеру қажет. Химиялық зат әрекетінің дәрежесі оның концентрациясына ғана емес, әрекер ұзақтығына да тәуелді болғандықтан , нақты химиялық жүктеме белгілі орташаланған уақытқа қатынасуы керек ( тәулік , ай , жыл).Адам өз қызметінің үрдісінде болған жерлерін ауыстырып тұрады . Нақты химиялық жүктемені анықтағанда берілген нысанның ластану деңгейін ғана емес , адамның нақтылы жағдайларда болу ұзақтығын да ескеру қажет.

Содержание слайда: Ауа ортасының ластанулары жағдайларындағы нақты химиялық жүктемені анықтау әдістемесі Тұрғындарға түсетін нақты химиялық жүктемені тыныс органдары арқылы белгілі бір уақыт аралығында адам организміне түсетін химиялық лас заттар жиынтығы ретінде қарастыру керек.

Содержание слайда: Сондықтан адамға түсетін нақты химиялық жүктемені , адам белгілі бір ортаның жағдайында болған кезде ауадағы химиялық ластаушы заттардың өлшеген жиынтық мөлшерін бағалау арқылы анықтауға болады . Адамға әсер ететін жиынтық химиялық жүктеменің негізгі құрамдарына өндірістік және тұрғын үйлерде , қоғамдық ғимараттарда , қала көлігінің ішінде отырып,солардың ауасын, қаланың адам тұратын және рекрациялық (парктер және қала сырты) атмосфералық ауасын жұтқан кезде келіп түсетін шамасы алынады Сондықтан адамға түсетін нақты химиялық жүктемені , адам белгілі бір ортаның жағдайында болған кезде ауадағы химиялық ластаушы заттардың өлшеген жиынтық мөлшерін бағалау арқылы анықтауға болады . Адамға әсер ететін жиынтық химиялық жүктеменің негізгі құрамдарына өндірістік және тұрғын үйлерде , қоғамдық ғимараттарда , қала көлігінің ішінде отырып,солардың ауасын, қаланың адам тұратын және рекрациялық (парктер және қала сырты) атмосфералық ауасын жұтқан кезде келіп түсетін шамасы алынады

Содержание слайда: Нақты химиялық жүктемені есптеуге ең әуелі адамның өндірісте,пәтерде , көлікте,мәдени – тұрмыстық қызмет көрсетуде,ашық ауада болуының орташа ұзақтығы анықталады.Одан кейін аталған жағдайларында адмның болғандығына орай тәуліктік үлестері анықталады.Мысалы,адам өндірісте болған тәуліктік уақыт үлесі (tөн) былайша есептелінуі мүмкін: Нақты химиялық жүктемені есптеуге ең әуелі адамның өндірісте,пәтерде , көлікте,мәдени – тұрмыстық қызмет көрсетуде,ашық ауада болуының орташа ұзақтығы анықталады.Одан кейін аталған жағдайларында адмның болғандығына орай тәуліктік үлестері анықталады.Мысалы,адам өндірісте болған тәуліктік уақыт үлесі (tөн) былайша есептелінуі мүмкін:

Содержание слайда:

Содержание слайда: Үй ішіндегі ауаның химиялық ластануының деңгейі температураға , атмосфералық ауаның ластануына , полимерлік материалдармен толтырылуына , тұрмыстық газдың толық жанып бітпеген өнімдеріне , жиналған адмдар санына тәуелді . Үй ішіндегі ауаның химиялық ластануының деңгейі температураға , атмосфералық ауаның ластануына , полимерлік материалдармен толтырылуына , тұрмыстық газдың толық жанып бітпеген өнімдеріне , жиналған адмдар санына тәуелді .

Содержание слайда: Тұрғын үйлер мен қоғамдық ғимараттардың ауасының ластануын шартты түрде анықтау үшін тәжірибелік деректерді математикалық өңдеу негізінде регрессия теңдеулері алынады: Тұрғын үйлер мен қоғамдық ғимараттардың ауасының ластануын шартты түрде анықтау үшін тәжірибелік деректерді математикалық өңдеу негізінде регрессия теңдеулері алынады: 1. Шартты көрсеткіш (Р) үшін теңдеу: Р= 3,51 - 0,048 - 0,009 - 0,0188 + 0,832 +0,399 + 1,07 -7,88

Содержание слайда: 2 . Жиынтық көрсеткіш (Р) үшін теңдеу: Р= 12 - 0,045 - 0,0048 - 0,0225 + 0,46 + 1,84 + 2,86 - 24,1 Онда Р – шартты немес жиынтық көрсеткіштер бойынша ауа ластануының деңгейі

Содержание слайда: - полимерлік материялдармен ауаның қаныққандығы; - 1 адамға шаққандағы бөлме ішінің ауданы(м квадрат/ адамға); - бөлме ішіне үлес көлемі( м куб/адамға); - ауа берілуі( м куб/ сағат адам); - атмосфералық ауаның ластану деңгейі(мг/м куб)

Содержание слайда: - бөлме ауасының температурасы; - бөлме ауасының температурасы; - бөлмедегі көміртегі тотығының шоғырлануы( тұрмыстық газдың толық жанбау көрсеткіші)

Содержание слайда: Шартты көрсеткіш бойынша ірі өала жағдайларында жұмысшыларға түсетін нақты химиялық жүктеменің (НХЖ) есептеулері

Содержание слайда: НХЖ-нің адмға тигізетін әсерінанықтауға қажетті ауа ортасының ластануының жағдайы туралы ақпараттарды жинауға қойылатын негізгі талаптар Өндірістік және тұрмыстық бөлмелердегі ауаның химиялық заттармен ластану деңгеін шартты түрде немесе басқа да көрсеткіштер бойынша анықтау кезінде химиялық заттардың сол ортаның жағдайына ұзақ уақыт бойы қандай деңгейде әсер еткенін бір жылдық шоғырлануын анықтауға бағыт ұстану керек.

Содержание слайда: Атмосфералық ауаның химиялық ластануының мәліметтерді гидрометеорологиялық қызмет деректерінен және зерттелететін аймақтағы атмосфераның ластану жағдайына өз беттерінше жүргізілген байқауларынан алынуы мүмкін Атмосфералық ауаның химиялық ластануының мәліметтерді гидрометеорологиялық қызмет деректерінен және зерттелететін аймақтағы атмосфераның ластану жағдайына өз беттерінше жүргізілген байқауларынан алынуы мүмкін

Содержание слайда: ШТД және ШТТ тәртіпке келтірудің гигиеналық қағидалары Тамақтану гигиенасына нормаланатын химиялық заттардың шектелген тәуліктік дозасы (ШТД) негізгі тәртіп болып саналады. Химиялық заттың(ХЗ) ШТД – бұл ең шекті дозасы (мг/кг дене массасына),ол адамға бүкіл өмір бойы күнделікті пероральды тағаммен түскенде қазіргі және болашақ ұрпақтардың өмірлік қызметіне, денсаулығына қолайсыз әсер көрсетпейді

Содержание слайда: Ауамен бірге жұтылатын және сумен келіп түсетін химиялық заттардың мөлшерлі деңгейі болады. Егер ШТД мағынасын ересек адам массасына (70 кг) және бала массасына ( 30 кг) көбейтсек, онда химиялық заттардың ( мг/тәулік) шектелген тәуліктік түсуін (ШТТ) анықтауға болады Ауамен бірге жұтылатын және сумен келіп түсетін химиялық заттардың мөлшерлі деңгейі болады. Егер ШТД мағынасын ересек адам массасына (70 кг) және бала массасына ( 30 кг) көбейтсек, онда химиялық заттардың ( мг/тәулік) шектелген тәуліктік түсуін (ШТТ) анықтауға болады

Содержание слайда: Адамға тамақпен түсетін циноидтер шоғыры – дәл анықталып қоймаған немесе олардың аздаған мөлшері бар (миндаль).Бірақ көптеген біз тұтынатын тағамдық өнімдер кулинарлық өңдеуге ұшырайды және осы үрдісте осы өнімдер құрамындағы аз мөлшерлі бейорганикалық цинаидтердің үлкен бөлігі бұзылады. Адамға тамақпен түсетін циноидтер шоғыры – дәл анықталып қоймаған немесе олардың аздаған мөлшері бар (миндаль).Бірақ көптеген біз тұтынатын тағамдық өнімдер кулинарлық өңдеуге ұшырайды және осы үрдісте осы өнімдер құрамындағы аз мөлшерлі бейорганикалық цинаидтердің үлкен бөлігі бұзылады.

Содержание слайда: Адам үшін тәулігіне 4,7 мг цинаидтер түсуі зиянсыз , ал адам тәулігіне 2 литр су ішкенде , олардың судағы шоғырлануы 2,35 мг/литр болады. Қор коэффицентін ескеру арқылы ұсынылатын шама 0,1 мг/л цинаидтер адам денсаулығын сақтау үшін жеткілікті болып есптеледі. Адам үшін тәулігіне 4,7 мг цинаидтер түсуі зиянсыз , ал адам тәулігіне 2 литр су ішкенде , олардың судағы шоғырлануы 2,35 мг/литр болады. Қор коэффицентін ескеру арқылы ұсынылатын шама 0,1 мг/л цинаидтер адам денсаулығын сақтау үшін жеткілікті болып есптеледі.

Содержание слайда: Адам үшін улы заттың ШТТ – нің қандай үлесі атмосфералық ауаның , тағамдық өнімдерінің немесе ауыз судың есебіне жату керек екенін білу қажет . Осылай , организмде жоғарға қабілеттілікпен жинақталатын хлорорганикалық пестицидтер сияқты заттар үшін ауыз сумен түсу үлесі ШТТ 1% болып қабылданады . Адам үшін улы заттың ШТТ – нің қандай үлесі атмосфералық ауаның , тағамдық өнімдерінің немесе ауыз судың есебіне жату керек екенін білу қажет . Осылай , организмде жоғарға қабілеттілікпен жинақталатын хлорорганикалық пестицидтер сияқты заттар үшін ауыз сумен түсу үлесі ШТТ 1% болып қабылданады .

Содержание слайда: Кейбір пестицидтер үшін ұсынылатын шамалар және ШТТ

Содержание слайда: Заттардың мүмкін канцерогендігі туралы деректер болуында ФАО/ВОЗ кейбір пестицидтер үшін ұсынылатын шамалар мен ШТТ өңдеп шығарады . Заттардың мүмкін канцерогендігі туралы деректер болуында ФАО/ВОЗ кейбір пестицидтер үшін ұсынылатын шамалар мен ШТТ өңдеп шығарады .

Содержание слайда: Жекелеген заттардың адам организміне түсіретін нақты жүктемесін анықтау әдістемесі Кейбір аурулардың адам организміндегі микроэлементтер шоғырлануымен тура байланысты болатындығы белгілі.Мысалы , бірқатар ферменттер белсенділігі Mo,Cu,Mn,Zn,Fe, сияқты металдардың аз шоғырлануының әрекетінен күшейеді . Тағам мәзірінде осы элементтердің жетіспеушілігі қажетті ферменттер синтезінің бұзылуына әкеліп соғады .

Содержание слайда: Микроэлементтердің көпшілігі организм белоктармен өзара әрекеттесіп, олармен металоорганикалық кешендер түзеді. Осылай , Са ,Mg, Mn, Fe, Ni, қатарында берік кешендер түзуге қабілеттіліктің өсуі өмірлік маңызды үрдістерде металлдардың арнай катализатор ретіндегі мүмкіндіктерін ескеруді арттырады . Осылай организмге кадмийдің кө мөлшерде түсуі мырыш , темір , мыс алмасуына әрекет жасайды , темір сіңірілуін нашарлатады . Микроэлементтердің көпшілігі организм белоктармен өзара әрекеттесіп, олармен металоорганикалық кешендер түзеді. Осылай , Са ,Mg, Mn, Fe, Ni, қатарында берік кешендер түзуге қабілеттіліктің өсуі өмірлік маңызды үрдістерде металлдардың арнай катализатор ретіндегі мүмкіндіктерін ескеруді арттырады . Осылай организмге кадмийдің кө мөлшерде түсуі мырыш , темір , мыс алмасуына әрекет жасайды , темір сіңірілуін нашарлатады .

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда: РН��= РНа.в+ РНв.п+ РН тө. РН��= РНа.в+ РНв.п+ РН тө. Онда РН – жиынтық жүктеме (мг/тәулік, мг/кг); РНаа - атмосфералық ауа жұту есебінен жүктеме (мг/тәулік,мг/кг); РНас – ауыз су тұтыну есебінен жүктеме (мг/тәулік, мг/кг); РНтө – тағамдық өнімдер тұтыну есебінен жүктеме (мг/тәулік , мг/кг)