Презентация Көмірсу. Көмірсулардың қасиеттері. Көмірсудың метаболизмі онлайн

Содержание слайда: Көмірсу. Көмірсулардың қасиеттері. Көмірсудың метаболизмі

Содержание слайда: Көмірсулар – барлық тірі ағзада энергия беретін органикалық зат және көміртек көзі жалпы формуласы Cn(H2O)m

Содержание слайда: 1. Таза күйінде қызылша қанты 1747 жылы неміс химигі А. Маргграф ашқан болатын 1. Таза күйінде қызылша қанты 1747 жылы неміс химигі А. Маргграф ашқан болатын

Содержание слайда: Көмірсулар жіктемесі

Содержание слайда: Көмірсулар биологиялық қызметтері Энергетикалық Тіректік қызмет Қорғаныштық (майлау)қызметі Гидросмостық және ионды реттеушілік Кофакторлық

Содержание слайда: Моносахаридтердің физикалық қасиеттері Түссіз Кристалды заттар Суда ериді Дәмі тәтті

Содержание слайда: Моносахаридтер изомериясы. Оптикалық изомерия

Содержание слайда: Моносахаридтертің химиялық қасиеттері 1. Альдегидтер мен кетондар сияқты сутегі атомдары әсерінен оңай тотықсызданады. C6H12O6 + НАД-Н + Н+→ С6Н14О6 +НАД+ D-глюкоза D-сорбит (алты атомды спирт) 2. Моносахаридтер тотығуы жағдайға байланысты альдегидтік немесе бірінші спирттік бойынша жүреді. Альдегидтік топ тотыққан кезде альдон қышқылдары түзіледі. C6H12O6 → С6Н12О7 D-глюкоза D-глюкон қышқылы 3. Моносахаридтердің бірінші спирттік бойынша тотығу өнімдері урон қышқылдар (альдегид қышқылдар) деп аталады. М: D-глюкоза D-глюкурон қышқылын, D-галактоза D- галактурон қышқылын береді. альдегидтік топ пен бірінші спирттік топтың екеуі де тотықса,онда Альдар қышқылдары түзіледі. М: D-глюкоза осындай тотығу кезінде екі негізді қант қышқылын береді.

Содержание слайда: Моносахаридтертің химиялық қасиеттері

Содержание слайда: 3. Моносахаридтер метаболизмге негізінен фосфор қышқылының эфирі (фосфоэфирлер) түрінде қатысады. Мұнда фосфат тобының доноры қызметін АТФ атқарады, оның фосфаттық тобының қантқа қосылуын глюкокиназа ферменті катализдейді. 3. Моносахаридтер метаболизмге негізінен фосфор қышқылының эфирі (фосфоэфирлер) түрінде қатысады. Мұнда фосфат тобының доноры қызметін АТФ атқарады, оның фосфаттық тобының қантқа қосылуын глюкокиназа ферменті катализдейді. 4. Гликозидтердің түзілуі. Екі спирт өзара әрекеттескен кезде қарапайым эфирлер түзіледі. Қанттар да мұндай реакцияға кірісуі мүмкін. Ал аномерлік, гликозидтік гидроксильдік реакцияласу қабілеті ең жоғары. Егер көміртегінің аномерлік атомы ғана басқа қосылыстың спирттік тобымен реакцияласатын болса, реакция өнімі гликозид деп аталады. Бұл реакция кезінде пайда болған Н - С – О - СН3 гликозидтік байланыс деп аталады.

Содержание слайда:

Содержание слайда: Моносахарид - пентоздар Рибоза С5Н10О5 маңызы: РНҚ құрамына кіреді, витаминдердің В тобының, ферменттердің АТФ көзі

Содержание слайда: Глюкоза Глюкоза С6Н12О6 маңызы: Энергия көзі; гликозидтердің құрамына кіреді, бос күйінде өсімдіктер, жануарлар және адам тканьдерінде болады; полисахаридтердің, гликоген, крахмал, клетчатканың мономері.

Содержание слайда: Фруктоза Фруктоза С6Н12О6 Маңызы: Жеміс қанты; бос күйінде бал құрамында болады; сахарозамен салыстырғанда тәттілеу, байланысқан күйде сахарозада, полисахарид инулинде кездеседі.

Содержание слайда: Дисахаридтер Молекулалық формуласы С12Н22О11, судың бір молекуласын бөліп шығару арқылы гликозидтік байланыспен байланысқан моносахаридтердің екі молекуласынан құралған. Табиғатта бос күйінде екі дисахарид – сахароза мен лактоза кездеседі. Ал крахмал, гликоген және целлюлоза полисахаридтері шала гидролизденгенде мальтоза, изомальтоза және целлобиоза түзіледі

Содержание слайда: Дисахаридтер Сахароза «қызылша қанты» Глюкоза + фруктоза Бос карбонильдік тобы жоқ, сондықтан оның тотықсыздандырғыштық қасиеті болмайды; Сахароза өсімдік организмінде, олардың тамырында, сабағында, жемісінде кездеседі. Сахароза қант қамысынан алады. Сахароза – бағалы азықтық өнім, дәмі тәтті, суда жақсы ериді.

Содержание слайда: Мальтоза Мальтоза Глюкоза + Глюкоза Крахмал мен гликогеннің шала гидролизденуі нәтижесінде алынатын өнім болап табылады. Ячмень солодында, басқа да дәнді дақылдар құрамында болады. Томаттарда, кейбір жемістердің нектарында да табылған.

Содержание слайда: Полисахаридтер Күрделі көмірсулар, олар гликозидтік байланыстармен жалғасқан 1000 дейін, тіпті одан да көп моносахаридтерден құралады. Полисахаридтерге жататындар: крахмал, гликоген, целлюлоза, инулин, гемицеллюлоза, пентозандар, т.б. Кейбір полисахаридтер мукополисахаридтер деп аталады, олар аминосахаридтер мен урон қышқылынан тұрады. Оларға: гиалурон қышқылы, хитин, лигнин, гепарин, т.б. жатады. Гомополисахаридтер құрамында бір түрдің моносахаридтері бар заттар. Мысалы, крахмал мен гликоген тек қана глюкоза молекуларынан тұрады. Гетерополисахаридтер әр түрлі моносахаридтерден және олардың туындыларынан құралатын биополимерлер. Мысалы, камеди.

Содержание слайда: Крахмал (С6Н10О5)n Өсімдіктердің негізгі қоры болатын көмірсу және адамға азық-түлік, малға жемшөп болатын аса маңызды полисахарид. Екі бөліктен тұрады: амилоза мен амилопектиннен тұрады Амилопектин крахмал дәнінің сыртқы қабығын құрайды. Амилопектин құрылымы тармақталған, мұнда негізгі тізбек а(1→4) байланысы арқылы жалғасқан глюкоза қалдықтарынан тұрады. Амилоза құрылымы тармақталмаған созылыңқы келеді, мұнда глюкоза молекуласының қалдықтары (1000-4000) а(1→4) байланысы арқылы жалғасқан. Крахмал ақ ұнтақ, суда ерімейді, ісінеді, ыстық суға салса клейстер береді. Амилоза суда ериді, иодпен әсер еткенде көк түске боялады. Амилопектин суда ерімейді, иодпен әсер еткенде күлгін түске енбейді.

Содержание слайда: Крахмал

Содержание слайда:

Содержание слайда: Гликоген Жануарлардың полисахарид қоры. Бауыр мен бұлшық еттерде, қанда да жиналады. Ол – организмге қуат беретін заттық қор. Крахмал молекуласына қарағанда, гликоген молекуласының тармағы көп және құрылымы ашық. Таза гликоген – ақ түсті ұнтақ, суда ериді де коллоидты ерітінді түзеді. Иодпен әсер еткенде қызыл түске немесе қызыл-қоңыр түске боялады. Бауырдың беткі жағында түйіршік түрінде болады. Молекулалық массасы өте жоғары – 1-1,5 млн шамасындай. Гликогеннің құрылымы амилопектинге ұқсас.

Содержание слайда: Целлюлоза Өсімдіктер жасушасының негізгі материалы. Таза целлюлозаның талшықтанған құрылымы бар және органикалық еріткіштерде ерімейді. Ол Швейцар реактивінде (мыс гидрототығының аммиак ерітіндісі) ериді. Молекулалық массасы толық анықталмаған, шамамен 10млн. Химиялық реакцияда спирттік қасиет көрсетеді, қышқылдармен эфирлер түзеді. Бұл қасиеті нитроцеллюлоза, түтінсіз оқ-дәрі, вискоз жібегін алу үшін пайдаланады.

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда: Көмірсулардың қорытылуы

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда: Көмірсулар алмасуы Көмірсулардың аралық алмасуы ағзада көмірсулар түрлі өзгерістерге ұшырайды, нәтижесінде энергия және ыдыраудың соңғы өнімдері – сүт қышқылы, СО2 және Н2О бөлінеді. Жасушадағы көмірсулардың өзгеру жолдары аэробты және анаэробты тотығу жолдарымен жүреді. Анаэробты тотығу глюкоза ыдырауынан (гликолиз) да гликогеннің ыдырауынан да (гликогенолиз) басталуы мүмкін. Анаэробты гликолиз(гликогенолиз) үрдісін екі сатыға бөлуге болады: 1. Дайындық кезеңі: глюкозадан екі молекула триоздың, яғни фосфорлы эфирлердің түзілуі. 2. Гликолиттік тотығу-тотықсыздану реакциясы жүзеге асады да, АТФ түзіледі.

Содержание слайда: Көмірсудың аэробты тотығуы 3 сатыдан тұрады: 1. гликолиз (ПЖҚ дейін) 2. ПЖҚ тотыға декарбоксильденуі және ацетил-КоА күйінде Кребс цикліне қатысуы 3. Митохондриядағы электрондарды тасымалдау тізбегі. Кребс циклінің маңызы: 1. Жасушаны тотығу-тотықсыздану реакциясы негізінде АТФ энергиясымен қамтамасыз етеді; 2. Циклдің метаболиттері (қымыздық сірке қышқылы мен а-кетоглутарь қышқылы) амин қышқылдарын трансаминдеу, аминдеу реакциясы нәтижесінде амин қышқылдарының синтезін қамтамасыз етеді, яғни белок синтезіне қатысады. 3. Глюкозаның аэробты ыдырауы барлық мүшелер мен ұлпаларды АТФ-пен қамтамасыз етеді

Содержание слайда:

Содержание слайда: Көмірсулар алмасуы

Содержание слайда: Глюкозаның пентозофосфаттық жолмен ыдырауы Глюкоза тотығуының тура жолы Жыныс және бүйрек үсті бездерінде, эритроциттерінде, бауырда белсенді жүреді. Ерекшелігі – пентоздың түзілуі, нуклеин қышқылдарының, холестериннің, май қышқылдарының, белсенді фоль қышқылы мен АТФ-тың түзілуіне қатысатын НАДФ жиналуы. Биологиялық маңызы: 1. Артық энергия бөледі 2. Жасуша НАДФ*2Н-ты май қышқылдарының синтезі үшін қолданады. 3. Пентоздар нуклеин қышқылдарын синтездеуге кетеді, демек белок синтезін қолдайды. 4. Пентоздардан жасушаларда энергетикалық алмасуды қамтамасыз ететін гексоздар синтезделеді және олар одан әрі қарай тотығады.

Содержание слайда:

Содержание слайда: Қандағы қанттың мөлшеріндегі ауытқу көмірсу алмасуының бұзылғандығын көрсетеді. Қандағы қанттың мөлшеріндегі ауытқу көмірсу алмасуының бұзылғандығын көрсетеді. Гипергликемия – қандағы қант деңгейінің артуы. Бұл қанға қант қажетті мөлшерінен артық енгенде немесе жасушаның қантты пайдалануы төмендегенде пайда болады. Гипогликемия – қандағы қанттың деңгейінің шамасы 50мг%-дан төмендегенде пайда болады. Инсулин синтезі артқанда немесе инсулинге антогонист гормондардың түзілуі тежелгенде, демек гликоген синтезі артқан кезде байқалады.