Презентация Еңбек гигиенасы. (Лекция 3) онлайн

Содержание слайда:

Содержание слайда: Жоспары өндірістік жарықтандыру гигиеналық бағалау желдетуДІ гигиеналық бағалау ЕҢБЕК ГИГИЕНАСЫНЫҢ САНИТАРИЯЛЫҚ-ГИГИЕНАЛЫҚ ЗЕРТХАНАСЫНЫҢ ЖҰМЫСЫН ҰЙЫМДАСТЫРУ

Содержание слайда: Өндірістік жарықтандырудың гигиеналық негіздері Жарық көзбен көрінетін толқын ұзындығы 380-700 нм оптикалық диапазонындағы көру анализаторының торлы қабығымен қабылданатын электромагниттік толқындары болып табылады. Көздің әртүрлі толқын ұзындығындағы сәулелер сезімталдығы әртүрлі болып келеді. Көздің көрінетін спектрдегі әртүрлі толқын ұзындықтарының бірдей сәулелік қуатын әртүрлі бағалау қасиеті көздің спектралды сезімталдығы деп аталады.

Содержание слайда: Жарық ағымы (Ф) - пайда болған көзбен сезіну арқылы бағаланатын сәулелік энергия қуаты, Люменмен (лм) өлшенеді. Жарық ағыманың бірлігі -люмен - қараңғы бұрышта нүктелік жарық көзімен шығарылатын жарық (жарық күші 11 кандела1 болғанда 1 стерадиан2 болады) ағымы. Жарық ағамын кеңістіктегі жарық күші бойынша немесе беткейдегі жарықтылық бойынша бағаланады. Жарық ағымы (Ф) - пайда болған көзбен сезіну арқылы бағаланатын сәулелік энергия қуаты, Люменмен (лм) өлшенеді. Жарық ағыманың бірлігі -люмен - қараңғы бұрышта нүктелік жарық көзімен шығарылатын жарық (жарық күші 11 кандела1 болғанда 1 стерадиан2 болады) ағымы. Жарық ағамын кеңістіктегі жарық күші бойынша немесе беткейдегі жарықтылық бойынша бағаланады.

Содержание слайда: Жарықтандырудың өлшем бірлігіне люкс жатады (лк) -ауданы 1м2 беткейінің 1 лм (1лм/м2) жарық ағымымен жарықтандырылуы. Беткейдің жарықтандырылуы оның жарықтық қасиеттеріне байланысты болмайды. Жарықтандырудың өлшем бірлігіне люкс жатады (лк) -ауданы 1м2 беткейінің 1 лм (1лм/м2) жарық ағымымен жарықтандырылуы. Беткейдің жарықтандырылуы оның жарықтық қасиеттеріне байланысты болмайды. Жарықтық дегеніміз жарықтанатын денелердің қандай да бір бағыттағы жарық күшінің осы бағытқа кесе көлденең жазықтықта кесіп өтетін жарықтанатын беткейлердің кесу ауданына қатынасына тең сипаттамасы. Жарық нитпен өлшенеді (нт)1. Жарықтандырылған беткейлердің жарықтығы олардың жарықтық қасиеттеріне, жарықтандыру дәрежесіне және қарастырылатын беткейдің бұрышына тәуелді болады.

Содержание слайда: Негізгі көру функциясы оның жарықтың түсуіне тәуелділігі. Негізгі көру қызметтері мен олардың жарықтандыруға тәуелділігі, еңбек үрдісінде аса маңызды рөл алатын көру қызметтеріне жатады: Негізгі көру функциясы оның жарықтың түсуіне тәуелділігі. Негізгі көру қызметтері мен олардың жарықтандыруға тәуелділігі, еңбек үрдісінде аса маңызды рөл алатын көру қызметтеріне жатады: - контрасты сезімталдылық; -көру өткірлігі; -бөлшектерді ажырату жылдамдығы; -анық көру тұрақтылығы; -үстік сезімталдылық.

Содержание слайда: Өндірістік жарықтандыруға қойылатын талаптар Өндірістік жарықтандыруға қойылатын талаптар - көру алаңында жарықтықтың біркелкі таралуы және көлеңкелерді шектеу; - тік және шағылысқан жарқылды шектеу; - жарық ағамының тербелісін шектеу немесе болдырмау. Көру алаңында жарықтың біркелкі таралуы адамның еңбекке қабілеттілігін сақтауда аса маңызды. Егер көру алаңында үнемі жарық (жарықтандыруы) бойынша біршама өзгешленетін беткейлер болса, онда көзді, ашық жарықтан әлсіз жарықты беткейлерге аударған кезде, көзге қайта бейімделу қажет болады. Көздің жиі қайта бейімделуі көздің шаршауына алып келеді және өндірістік әрекеттердің орындалуын қиындатады.

Содержание слайда: Жарықтандырудың біркелкілік еместік дәрежесі коэффициенттігі бірдей емес - максимальды жарықтандырудың минимальды жарықтандыруға қатынасымен анықталады. Жұмыстың дәлдігі қаншалықты жоғары болса, біркелкі емес коэффициенті соншалықты төмен болуы тиіс. Жарықтандырудың біркелкілігі жарықшамдарды орналастырудың рационалды сызбасымен, жарықтандыру жүйесімен, тек жергілікті жарықтандыруды қолдануға тиым салумен байланысты. Жарықтандырудың біркелкілік еместік дәрежесі коэффициенттігі бірдей емес - максимальды жарықтандырудың минимальды жарықтандыруға қатынасымен анықталады. Жұмыстың дәлдігі қаншалықты жоғары болса, біркелкі емес коэффициенті соншалықты төмен болуы тиіс. Жарықтандырудың біркелкілігі жарықшамдарды орналастырудың рационалды сызбасымен, жарықтандыру жүйесімен, тек жергілікті жарықтандыруды қолдануға тиым салумен байланысты.

Содержание слайда: Шектен тыс көз шағылыстыратын жарық (жарқыл) - жоғары жарықтықты жарқырайтын беткейлердің комфортты көру жағдайын бұзу, контрасты сезімталдылықты нашарлату немесе бір мезгілде осы екі қызметке бірдей әсер ететін қасиеті. Жарқыл, көз шағылыстырады, көргіштікті бұзады, көздің шаршауы мен жалпы еңбекке қабілеттіліктің төмендеуіне алып келеді. Шектен тыс көз шағылыстыратын жарық (жарқыл) - жоғары жарықтықты жарқырайтын беткейлердің комфортты көру жағдайын бұзу, контрасты сезімталдылықты нашарлату немесе бір мезгілде осы екі қызметке бірдей әсер ететін қасиеті. Жарқыл, көз шағылыстырады, көргіштікті бұзады, көздің шаршауы мен жалпы еңбекке қабілеттіліктің төмендеуіне алып келеді.

Содержание слайда: Өндірістік жарықтандыру түрлері мен жүйелері

Содержание слайда: Табиғи жарықтандыру Табиғи жарықтандыру табиғи жарықтандыру көздерімен - тікелей күн сәулелерімен және көк күмбезінде диффузды таралған жарықпен (атмосферамен таралған күн сәулелерінен) жасалады. Табиғи жарықтандыру биологиялық тұрғыдан адамның көзі жақсы бейімделген ең құнды жарықтандыру түріне жатады.

Содержание слайда: Өндірістік жағдайларда табиғи жарықтандырудың келесі түрлерін қолданады: Өндірістік жағдайларда табиғи жарықтандырудың келесі түрлерін қолданады: а) бүйірлік - сыртқы қабырғалардағы жарық ойықтары (терезелер) арқылы; б) жоғарғы - үй-жай шатырларындағы жарық фонарьлары арқылы; в) үйлескен - жарық фонарлары мен терезелер арқылы.

Содержание слайда: Өнеркәсіп орындарын жасанды жарықтандыру, қызатын шамдармен және газды разрядты шамдармен іске асырылады. Өнеркәсіп орындарын жасанды жарықтандыру, қызатын шамдармен және газды разрядты шамдармен іске асырылады. Жасанды жарық көздеріне қыздыру шамдары мен люминисцентті шамдар жатады. Қыздыру шамдары жылулық сәуле беретін жарық көздеріне жатады

Содержание слайда:     Жасанды жарықтандыру нормативтері Жарықтандыру нормалары мен жарықтандыру сипаттамалары, құрлыстық нормалар және ережелермен СНжЕ «табиғи және жасанды жарықтандыру, жобалау нормаларымен» шектелмелі және өнеркәсіптік және ауыл шаруашылықтық нысандарда қолданылады. Нормалар, өндірістік үй-жайлардың жұмыс беткейлеріндегі ең төмен жарықтандыруды көзбен атқарылатын жұмыстың сипатына қарай қарастырады

Содержание слайда: Жарықтандыру деңгейі, әрбір субразрядқа қалыптастырылған. Бұл кезде фон қаншалықты қара, бөлшектің көлемі кіші және оның фонмен контрастылығы аз болса, жарықтандыру соншалықты жоғары болады. Үйлесімді жарықтандыру жүйесіндегі, жарықтандыру деңгейлері, жоғары деңгейдегі физиологиялық жағдайда, олар жалпы жарықтандыруға қарағанда жоғары болады. Жарықтандыру деңгейі, әрбір субразрядқа қалыптастырылған. Бұл кезде фон қаншалықты қара, бөлшектің көлемі кіші және оның фонмен контрастылығы аз болса, жарықтандыру соншалықты жоғары болады. Үйлесімді жарықтандыру жүйесіндегі, жарықтандыру деңгейлері, жоғары деңгейдегі физиологиялық жағдайда, олар жалпы жарықтандыруға қарағанда жоғары болады.

Содержание слайда: Жоғары разрядтардағы жұмыстар үшін (I - V маңыздылыққа дейінгі), жарықтандыру жалпы және үйлесімді жарықтандыру жүйесі бойынша қалыптастырылады. Қалған төмен разрядтар үшін (Vв - VІІІв), аз дәлділікті немесе ауыр жұмыстар үшін тек жалпы жарықтандыру жүйесіне арналған жарықтандыру нормаланады. Мұндай жұмыстарда жергідікті жарықтандыруды қолдану мақсатқа сай емес немесе мүмкін емес (жарқырайтын заттармен, ыстық цехтардағы заттармен жұмыс істеу, кезеңді түрде немесе тұрақты түрде өндірістік үрдістің барысына бақылау жасау, қоймаларда жұмыс істеу). Жасанды жарықтандырудың нормалары мен сипаттамалары газды разрядты жарық көзінің қондырғыларына арналған. Жоғары разрядтардағы жұмыстар үшін (I - V маңыздылыққа дейінгі), жарықтандыру жалпы және үйлесімді жарықтандыру жүйесі бойынша қалыптастырылады. Қалған төмен разрядтар үшін (Vв - VІІІв), аз дәлділікті немесе ауыр жұмыстар үшін тек жалпы жарықтандыру жүйесіне арналған жарықтандыру нормаланады. Мұндай жұмыстарда жергідікті жарықтандыруды қолдану мақсатқа сай емес немесе мүмкін емес (жарқырайтын заттармен, ыстық цехтардағы заттармен жұмыс істеу, кезеңді түрде немесе тұрақты түрде өндірістік үрдістің барысына бақылау жасау, қоймаларда жұмыс істеу). Жасанды жарықтандырудың нормалары мен сипаттамалары газды разрядты жарық көзінің қондырғыларына арналған.

Содержание слайда: Табиғи жарықтандыру нормативтері Табиғи жарықтандыру нормативтері Өндірістегі табиғи жарықтандыру жағдайына баға беру, оның тәуліктің мезгіліне және атмосфералық жағдайларға байланысты, салыстырмалы көрсеткіштерде т а б и ғ и ж а р ы қ к о э ф ф и ц и е н т і -ТЖК бойынша жүргізіледі. ТЖК - бөлменің ішіндегі қарастырылатын нүктедегі табиғи жарықтандырудың (Ев) тікелей күн сәулелерінсіз сырттағы көлденең жарықтандырудың (Ен) бірдей мезгілдегі мәніне қатынасы. ТЖК пайызбен беріледі және келесі өрнек бойынша анықталады:

Содержание слайда: Үй-жайларды тағайындалу мен ондағы жарық ойықтарының орналасуына байланысты ТЖК 0,1%- дан 10%-ға дейін нормаланады. Үй-жайларды тағайындалу мен ондағы жарық ойықтарының орналасуына байланысты ТЖК 0,1%- дан 10%-ға дейін нормаланады. Өндірістік ғимараттардың тұрмыстық үй-жайларында ТЖК мәні 0,25% кем болмауы тиіс

Содержание слайда: Еңбек гигиенасы жөніндегі дәрігер, өнеркәсіпте және ауыл шаруашылығында профилактикалық жұмысты ұйымдастырушы болып, өзінің жұмысын басты міндетке – кәсіби ауруларды ескертуге және жалпы ауруға шалдығу деңгейін төмендетуге бағындыруға тиіс. Осы міндетті шешу үшін оның әкімшілік-қоғамдық жұмыспен байланысты біліктілігі мен ептіліктерінің жеткілікті деңгейі болуға тиіс. Оның іс-әрекеті қызметтік міндеттермен анықталады және сауықтыру шараларын жасап шығару және іске асыру осыларға байланысты болып келетін лауазымды тұлғалардың шеңберімен тығыз байланыста жүзеге асырылады. Еңбек гигиенасы жөніндегі дәрігер, өнеркәсіпте және ауыл шаруашылығында профилактикалық жұмысты ұйымдастырушы болып, өзінің жұмысын басты міндетке – кәсіби ауруларды ескертуге және жалпы ауруға шалдығу деңгейін төмендетуге бағындыруға тиіс. Осы міндетті шешу үшін оның әкімшілік-қоғамдық жұмыспен байланысты біліктілігі мен ептіліктерінің жеткілікті деңгейі болуға тиіс. Оның іс-әрекеті қызметтік міндеттермен анықталады және сауықтыру шараларын жасап шығару және іске асыру осыларға байланысты болып келетін лауазымды тұлғалардың шеңберімен тығыз байланыста жүзеге асырылады.

Содержание слайда: Еңбек гигиенасы жөніндегі дәрігер қоғам алдындағы еңбекшілердің денсаулығын қорғау үшін өзінің кәсіптік, моральдық, азаматтық, ал тиісті жағдаяттар орын алған кезде қылмыстық да жауапкершілігінің шамасын анық түсінуге міндетті. Еңбек гигиенасы жөніндегі дәрігер қоғам алдындағы еңбекшілердің денсаулығын қорғау үшін өзінің кәсіптік, моральдық, азаматтық, ал тиісті жағдаяттар орын алған кезде қылмыстық да жауапкершілігінің шамасын анық түсінуге міндетті. Дәрігерлердің жүріс-тұрысының, қылығының моральдық-этикалық нормалары саналылықты, белсенді өмірлік позицияны, ізгілікті, алып отырған қызметіне кәсіптік сәйкестікті көздейді. Бұл нормалар қазіргі заңдарға арқа сүйейді, бұл олардың мүлтіксіз орындалуына кепілдік береді.

Содержание слайда: Еңбек гигиенасы жөніндегі дәрігер өзінің жұмысын республикалық денсаулық сақтаудың негізгі қағидаларына сүйене отырып құруға тиіс. Бұл қағидалар: мемлекеттік сипат, профилактикалық бағытталғандық, жоспарлылық, ғылымилық, жұмыстағы сабақтастық болып табылады. Еңбек гигиенасы жөніндегі дәрігер өзінің жұмысын республикалық денсаулық сақтаудың негізгі қағидаларына сүйене отырып құруға тиіс. Бұл қағидалар: мемлекеттік сипат, профилактикалық бағытталғандық, жоспарлылық, ғылымилық, жұмыстағы сабақтастық болып табылады. Санитарлық қызметтің мемлекеттік сипаты заңмен анықталған және мемлекеттік санитарлық қадағалаудың мәнісінен келіп шығады. Санитарлық қызмет мекемелері өздері бақылап отырған нысандардан тәуелсіз болып табылады. Біздің елімізде мемлекеттік санитарлық қадағалауды санитарлық қызмет іске асырып отырады, бұл қызметтің негізін аумақтық санитарлық-эпидемиологиялық станциялар құрайды.

Содержание слайда: Барлық категориялардағы санитарлық-эпидемиологиялық қызметтегі еңбек гигиенасы жөніндегі дәрігерлердің саны өнеркәсіпте, ауыл шаруашылығында, көлікте жұмыспен қамтылған 14 мың жұмысшылар мен қызметкерлерге 1 қызмет орны есебімен; санитарлық дәрігердің көмекшілерінің саны - 7 мың жұмысшылар мен қызметкерлерге 1 қызмет орны есебімен анықталады. Барлық категориялардағы санитарлық-эпидемиологиялық қызметтегі еңбек гигиенасы жөніндегі дәрігерлердің саны өнеркәсіпте, ауыл шаруашылығында, көлікте жұмыспен қамтылған 14 мың жұмысшылар мен қызметкерлерге 1 қызмет орны есебімен; санитарлық дәрігердің көмекшілерінің саны - 7 мың жұмысшылар мен қызметкерлерге 1 қызмет орны есебімен анықталады. Еңбек гигиенасы бөліміне қызмет көрсететін зертханалардың (лабораториялардың) штаттары әр 30 мың жұмысшылар мен қызметкерлерге жоғары білімі бар 1 лаборантты және 10-15 мың жұмысшылар мен қызметкерлерге орта білімі бар 1 лаборантты қосады. Ірі санитарлық-эпидемиологиялық станциялар инженерлік кадрлармен жинақталған.

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда: Желдеткіштерге қойылатын санитарлы-гигиеналық талаптар Желдеткіштерге қойылатын санитарлы-гигиеналық талаптар Өндіріс орындарында желдеткіштерге қойылатын санитарлық-гиги-еналық талаптар және сонымен қатар, «Ауаның жылытылуы,кондиционерлеу және желтетілуі» кұрылыс нормалары мен ережелерімен сәйкес жүргізіледі. Желдеткіштің тиімді жұмыс істеуі үшін оның жобалануы кезінде санитарлы гигиеналық талаптарды ескерлуі тиіс. Керекті ауа көлемі өндіріс орнында жеткілікті болуы қажет. Ауа көлемі, өндіріс орындарының желдетілуі және жұмыс орнын ауа ортасының қажетті көрсеткіштерімен қамтамасыз ету үшін арналған ауа мөлшері есептік әдіспен анықталады.

Содержание слайда: Санитарлық нормаларына сәйкес өндіріс орнына берілетін сыртқы ауаның бір адамға шаққандағы мөлшерібір адамға 20м3-тан кем болған бөлмеде жұмыс кезінде 30 м3/сағ –тан кем емес болу керек, және бөлме ауданы бір адамға 20м3-тан көп болғанда 20м3/сағ -тан кем болмау керек. Әр жұмысшыға 40м3-тан артық көлемі бар өндіріс орындарында терезелер немесе терезелер мен фонарьлар болғанда және зиянды бөлінділер немесе жағымсыз иісіті заттар болмаған жағдайда кезеңді түрде әсер ететін желдетуді жүргізуге болады. Өндіріс орнында табиғы желдетілу болмаған жағдайда ауа көлемі бір адамға шаққанда 60м3/сағ-тан кем болмауы тиіс. Санитарлық нормаларына сәйкес өндіріс орнына берілетін сыртқы ауаның бір адамға шаққандағы мөлшерібір адамға 20м3-тан кем болған бөлмеде жұмыс кезінде 30 м3/сағ –тан кем емес болу керек, және бөлме ауданы бір адамға 20м3-тан көп болғанда 20м3/сағ -тан кем болмау керек. Әр жұмысшыға 40м3-тан артық көлемі бар өндіріс орындарында терезелер немесе терезелер мен фонарьлар болғанда және зиянды бөлінділер немесе жағымсыз иісіті заттар болмаған жағдайда кезеңді түрде әсер ететін желдетуді жүргізуге болады. Өндіріс орнында табиғы желдетілу болмаған жағдайда ауа көлемі бір адамға шаққанда 60м3/сағ-тан кем болмауы тиіс.