Презентация Денелердің жылулық сәуле шығаруы. Тепловизорлар онлайн

Содержание слайда: №13дәріс. Денелердің жылулық сәуле шығаруы. Тепловизорлар.

Содержание слайда: Қарастырылатын сұрақтар Жылулық сәуле шығаруы. Жылулық сәуле шығаруының сипатаммалары. Абсолютті қара дене. Боз дене. Кирхгоф заңы. Стефан-Больцман заңы. Вин заңы. Планк формуласы. Адам денесінің жылулық сәуле шығару. Термография. Тепловизорлар.

Содержание слайда: Заттардың электромагниттік толқындар бөліп шығаруы атомдық және молекулалық ішкі үрдістерге байланысты болады.

Содержание слайда: Денелердің электромагниттік толқын шығаруы, яғни сәуле шығаруы әр-түрлі энергиялардың есебінен болады. Сәуле шығарулардың ішінде ең жиі кездесетіні жылулық сәуле шығару болып табылады. Денелердің электромагниттік толқын шығаруы, яғни сәуле шығаруы әр-түрлі энергиялардың есебінен болады. Сәуле шығарулардың ішінде ең жиі кездесетіні жылулық сәуле шығару болып табылады.

Содержание слайда: Дененің ішкі энергиясының есебінен туындайтын электромагниттік сәулелерді жылулық сәуле шығару деп атайды. (Яғни қызған денелердің сәуле шығарып, электромагниттік энергия таратуы) Жылулық сәулелердің барлық түрлері электромагниттік толқынға жатады. Дененің ішкі энергиясының есебінен туындайтын электромагниттік сәулелерді жылулық сәуле шығару деп атайды. (Яғни қызған денелердің сәуле шығарып, электромагниттік энергия таратуы) Жылулық сәулелердің барлық түрлері электромагниттік толқынға жатады.

Содержание слайда: Жылулық сәуле шығару кез-келген температурада жүреді. Төменгі температураларда дене  тек ұзын толқын ұзындықтағы сәулелер (инфрақызыл сәулелер) шығарады. Жылулық сәуле шығару кез-келген температурада жүреді. Төменгі температураларда дене  тек ұзын толқын ұзындықтағы сәулелер (инфрақызыл сәулелер) шығарады.

Содержание слайда: Энергия көзінің әр түрлі болуы себепті, сәуле шығару түрлері де әр түрлі болады: теледидар экраны, күндізгі жарық түстес жарық беретін шам, жарқырауық қоңыздар (светлячок), т.б.

Содержание слайда: Жылулық сәуле шығару көздері

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда: Әр түрлі заттардың сәуле шығаруының спектрлік құрамы түрліше болады. Бірақ бұған қарамастан, тәжірибе көрсеткендей, барлық спектрлерді бір-бірінен тіпті өзгеше үш түрге болуге болады. Әр түрлі заттардың сәуле шығаруының спектрлік құрамы түрліше болады. Бірақ бұған қарамастан, тәжірибе көрсеткендей, барлық спектрлерді бір-бірінен тіпті өзгеше үш түрге болуге болады.

Содержание слайда: Үзіліссіз спектрлер Күн сәулесінің не спектрі үзіліссіз болып табылады. Бұл - спектрде барлық толқын ұзындықтары бар деген сөз. Үзілссіз немесе тұтас спектрлерді, тәжірибе көрсеткендей тек қатты немесе сұйық күйдегі денелер, сондай-ақ қатты сығылған газдар береді. Үзіліссіз спектр шығарып алу үшін денені жоғары температураға дейін қыздыру керек. Үзіліссіз спектрді сондай-ақ жоғары температурадағы плазма береді.

Содержание слайда: Сызықтық спектрлер Сызықтық спектрлерді газ күйіндегі атомдық (бірақ молекулалық емес) барлық заттар береді. Бұл жағдайда іс жүзінде бірімен бірі өзара әсерлесетін атомдар жарық шығарады. Бұл — спектрлердің ең іргелі, негізгі түрі. Әдетте сызықтық спектрлерді бақылау үшін жалындағы зат буларының жарқылы немесе зерттелетін газ толы түтіктегі газ разрадының жарқылы пайдаланлады.

Содержание слайда: Жолақ спектрлер Жолақ спектр өзара аралықтармен бөлінген жеке жолақтардан тұрады. Жолақ спектрлерді бір-бірімен байланыспаған немесе нашар байланысқан молекулалар туғызады. Қандай да бір заттың сәуле шығаруындағы жиіліктер немесе толқын ұзындықтары жиынтығы сол заттың шығару спектрі деп аталады.

Содержание слайда: Спектрлік анализ Заттың спектріне қарап оның химиялық құрамы мен оған енетін заттардың концентрациясын анықтауды спектрлік анализ деп атайды. Сандық спектрлік анализде концентрацияны анықтау үшін спектрлік сызықтар мен жолақтардың орналасуы ғана емес олардың қарқындылығы да қарастырылдаы. Сандық спектрлік анализ әдісімен күрделі зат құрамындағы берілген элементтің өте аз мөлшерін анықтауға мүмкіндік туады.

Содержание слайда: Сәулеленіп тұрған дене бетінің аудан бірлігінен барлық бағытта шығатын сәулелену қуатын энергетикалық жарқырауы деп атайды. Сәулеленіп тұрған дене бетінің аудан бірлігінен барлық бағытта шығатын сәулелену қуатын энергетикалық жарқырауы деп атайды.

Содержание слайда: Жарық тербелістері периодынан әлдеқайда ұзақ уақыт аралығында дененің сәуле шығаруының орташа қуаты деп сәулелену ағыны (Ф) айтады. Өлшем бірлігі Ватт (Вт). Жарық тербелістері периодынан әлдеқайда ұзақ уақыт аралығында дененің сәуле шығаруының орташа қуаты деп сәулелену ағыны (Ф) айтады. Өлшем бірлігі Ватт (Вт).

Содержание слайда: Қызған дене толқын ұзындығы әр түрлі болатын электромагниттік толқын шығарады. Осы кездегі ені ға дейінгі интервалға сәйкес келетін энергетикалық жарықтану мынаған тең болады:

Содержание слайда: мұндағы дененің энергетикалық жарықтануының спектрлік тығыздығы деп аталады, өлшем бірлігі - Вт/м3 мұндағы дененің энергетикалық жарықтануының спектрлік тығыздығы деп аталады, өлшем бірлігі - Вт/м3

Содержание слайда: Энергетикалық жарықтанудың спектрлік тығыздығының толқын ұзындығына тәуелділігін дененің спектрлік сәулеленуі деп атайды. Энергетикалық жарықтанудың спектрлік тығыздығының толқын ұзындығына тәуелділігін дененің спектрлік сәулеленуі деп атайды.

Содержание слайда: Дененің энергетикалық жарықтануы: Дененің энергетикалық жарықтануы:

Содержание слайда: Сәулелену энергиясының денеде жұтылуы (сіңірілуі) жұтылу коэффициентімен сипатталады: = Фжұт/Фтүс мұндағы Фжұт- жұтылған сәуле ағыны, Фтүс- түскен сәуле ағыны.

Содержание слайда: Монохроматтық сәуле үшін Монохроматтық сәуле үшін

Содержание слайда: Кез келген жиілікте жұтылу коэффициенті 1-ге тең болатын дене абсолют қара дене деп аталады.

Содержание слайда:

Содержание слайда: Жұтылу коэффициенті 1-ден аз болатын және оған түсетін жарықтың толқын ұзындығына тәуелсіз болатын дене Жұтылу коэффициенті 1-ден аз болатын және оған түсетін жарықтың толқын ұзындығына тәуелсіз болатын дене боз дене деп аталады.

Содержание слайда: Дененің сәуле шығаруы мен жарықты жұтылуы арасындағы байланысты 1859 жылы Г. Кирхгоф тағайындады: -қара дененің энергетикалық жарықтануының спектрлік тығыздығы.

Содержание слайда: Кирхгоф заңы: Кирхгоф заңы: Бірдей температурада дененің энергетикалық жарықтануының спектрлік тығыздығының монохроматтық жұтылу коэффициентіне қатынасы кез келген дене үшін, соның ішінде қара дене үшін де бірдей болады.

Содержание слайда: Кирхгоф заңының басқаша жазылуы: Кирхгоф заңының басқаша жазылуы: Бұл жерде:

Содержание слайда: Барлық бірдей шарттық жағдайда абсолют қара дене басқаларға қарағанда жылулық сәуле шығарудың қарқынды көзі болып табылады. Барлық бірдей шарттық жағдайда абсолют қара дене басқаларға қарағанда жылулық сәуле шығарудың қарқынды көзі болып табылады.

Содержание слайда: Қара дененің сәуле шығару спектрі үздіксіз болып келеді

Содержание слайда: 1) Энергетикалық жарықтанудың спектрлік тығыздығының максимумы температура артқан сайын қысқа толқындар жағына ығысады. 2) Қара дененің энергетикалық жарықтануын (Re) алынған қисық сызық пен абсцисса осінің арасындағы аудан ретінде қарастыруға болады: 3) Қара дененің энергетикалық жарықтануы ол қозған сайын ұлғаяды

Содержание слайда: 1900 ж. М.Планк тәжірибе жүзінде алынған қара дененің энергетикалық жарықтануының спектрлік тығыздығының толқын ұзындығы мен температураға тәуелділігін теория жүзінде дәлелдеді. 1900 ж. М.Планк тәжірибе жүзінде алынған қара дененің энергетикалық жарықтануының спектрлік тығыздығының толқын ұзындығы мен температураға тәуелділігін теория жүзінде дәлелдеді.

Содержание слайда: Планк гипотезасы бойынша қара дене энергияны үздіксіз түрде емес дискреттік порция - квант түрінде шығарады немесе жұтады. Планк гипотезасы бойынша қара дене энергияны үздіксіз түрде емес дискреттік порция - квант түрінде шығарады немесе жұтады.

Содержание слайда: Планк формуласы: Планк формуласы:

Содержание слайда: Стефан –Больцман заңы: мұндағы:

Содержание слайда: Боз дене үшін: Боз дене үшін:

Содержание слайда: Виннің ығысу заңы: Виннің ығысу заңы: мұндағы: қара дененің энергетикалық жарықтануының спектрлік тығыздығының максимумына сәйкес келетін толқын ұзындығы, b=0,28978·10-2м·К Вин тұрақтысы. Бұл заң боз дене үшін де орындалады.

Содержание слайда:

Содержание слайда: Жер атмосферасының 1 м2 ауданының шекарасынан өтетін күн радиациясы ағынының шамасы 1350 Вт. Жер атмосферасының 1 м2 ауданының шекарасынан өтетін күн радиациясы ағынының шамасы 1350 Вт. Бұл шаманы күн тұрақтысы деп атайды.

Содержание слайда:

Содержание слайда: Күннің горизонттан биіктігіне байланысты күн сәулелерінің атмосферадан өту барысындағы жолдарының айырмашылығы шамамен 30 есеге тең. Күннің горизонттан биіктігіне байланысты күн сәулелерінің атмосферадан өту барысындағы жолдарының айырмашылығы шамамен 30 есеге тең.

Содержание слайда: Жер бетінің 1м2 ауданына түсетін күн радиациясы ағынының шамасы Жер бетінің 1м2 ауданына түсетін күн радиациясы ағынының шамасы 1120 Вт.

Содержание слайда: Радиацияның атмосферадан өткен кездегі әлсіреуі спектр құрамының өзгеруімен байланысты.

Содержание слайда: Суреттегі 1-ші сызық күн сәулесінің атмосферадағы, ал 2-ші сызық - жер бетіндегі жағдайға сәйкес келеді. Суреттегі 1-ші сызық күн сәулесінің атмосферадағы, ал 2-ші сызық - жер бетіндегі жағдайға сәйкес келеді.

Содержание слайда: Күн радиациясының қарқындылығын актинометрмен өлшейді. Күн радиациясының қарқындылығын актинометрмен өлшейді.

Содержание слайда: Гелиотерапия - күн сәулесі радиациясының көмегімен емдеу Гелиотерапия - күн сәулесі радиациясының көмегімен емдеу

Содержание слайда: Жылу алмасу жылу өткізгіштік, конвекция, булану және сәуле шығару (жұтылу) арқылы жүзеге асады. Жылу алмасу жылу өткізгіштік, конвекция, булану және сәуле шығару (жұтылу) арқылы жүзеге асады.

Содержание слайда: Дені сау адамдарда дене бетіндегі әртүрлі нүктелерде температураның таралуы өзіндік сипатқа ие болады. Бірақ та денедегі суықтану үрдістері, ісіктер жергілікті температураны өзгертуі мүмкін. Дені сау адамдарда дене бетіндегі әртүрлі нүктелерде температураның таралуы өзіндік сипатқа ие болады. Бірақ та денедегі суықтану үрдістері, ісіктер жергілікті температураны өзгертуі мүмкін. Күре тамырдың температурасы қанайналым жүйесінің күйіне тәуелді және аяқ пен қолдың жылыну мен суынуына да байланысты. Адам денесінің әртүрлі бөлігіндегі сәуле шығаруын тіркейтін әдісті термография деп атайды.

Содержание слайда: Термография адам үшін зиянсыз, қазіргі кезде халықты жаппай профилактикалық зерттеу әдісі болып табылады. Термография адам үшін зиянсыз, қазіргі кезде халықты жаппай профилактикалық зерттеу әдісі болып табылады. Дене бетіндегі температураның өзгерісін анықтауда термографияда екі әдіс пайдаланылады: Сұйық кристалды индикаторлар арқылы температураның өзгерісі түске сәйкес алынады; Екінші әдіс техникалық болып келеді – тепловизорлар пайдаланылады.

Содержание слайда: Тепловизор — дене бетінің температурасын бақылауға арналған құрылғы.Температура өзгерісі тепловизор дисплейінде (немесе жадта) белгілі бір температураға сәйкес түспен көрінеді. Сәйкес, дисплейде объективтегі дененің температурасының диапазоны бейнеленеді. Тепловизор — дене бетінің температурасын бақылауға арналған құрылғы.Температура өзгерісі тепловизор дисплейінде (немесе жадта) белгілі бір температураға сәйкес түспен көрінеді. Сәйкес, дисплейде объективтегі дененің температурасының диапазоны бейнеленеді.

Содержание слайда: Тепловизордың жаңа моделдерінде ақпарат құрылғының жадына жазылады және компьютер арқылы бірден есептелінеді. Мұндай тепловизорлады компьютердегі белгілі программа арқылы қолданады. Программалар тепловизордағы ақпаратты қабылдап, компьютер экранына шығарады. Тепловизордың жаңа моделдерінде ақпарат құрылғының жадына жазылады және компьютер арқылы бірден есептелінеді. Мұндай тепловизорлады компьютердегі белгілі программа арқылы қолданады. Программалар тепловизордағы ақпаратты қабылдап, компьютер экранына шығарады.

Содержание слайда: Тепловизорлар Бақылағыш (наблюдательные), Есептегіш (измерительные) Түрлі-түсті инфрақызыл сәулелерді ажыратып, түрлі-түсті шкаладағы кескінді көрсетеді. Тепловизорлар Бақылағыш (наблюдательные), Есептегіш (измерительные) Түрлі-түсті инфрақызыл сәулелерді ажыратып, түрлі-түсті шкаладағы кескінді көрсетеді.

Содержание слайда:

Содержание слайда: Медицина үшін тепловизорларды дайындау 1968-жылдары Ғылыми Өндіріс Кәсіпорнында басталды. 1980-жылы әр түрлі аурулардың диагностикасына тепловизорларды қолдану әдістері шығарыла бастады. 2008-2009 жылдардан бері тепловизорларды барлық адамдардың ішінен грипп вирусын жұқтырғандарды анықтау үшін де қолданып келеді. Медицина үшін тепловизорларды дайындау 1968-жылдары Ғылыми Өндіріс Кәсіпорнында басталды. 1980-жылы әр түрлі аурулардың диагностикасына тепловизорларды қолдану әдістері шығарыла бастады. 2008-2009 жылдардан бері тепловизорларды барлық адамдардың ішінен грипп вирусын жұқтырғандарды анықтау үшін де қолданып келеді.

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда: Әдебиеттер Әдебиеттер 1.Арызханов Б.,Биологиялық физика,1990 ж. 2. Тиманюк В.А., Животова Е.Н. Биофизика, Киев, 2004 ж. Ремизов А.М. Медицинская и биологическая физика, М.,2004 ж.

Содержание слайда: