Презентация Электр және магнетизм, атомдық физиканың арнайы тараулары онлайн

Содержание слайда: ЭЛЕКТР ЖӘНЕ МАГНЕТИЗМ, АТОМДЫҚ ФИЗИКАНЫҢ АРНАЙЫ ТАРАУЛАРЫ

Содержание слайда:

Содержание слайда: Тұрақты электр тогы Зарядтардың бағытталған қозғалысының әсерінен туатын өрістердің ерекшеліктерін зерттейтін физиканың саласын электродинамика дейді. Бір өлшем уақытта, бір өлшем аудан арқылы ағып өтетін зарядтар ағыны

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда: Қорытынды Тыныштықтағы зарядтар мен қозғалыстағы зарядтардың электр өрістері бір-бірінен өзгеше. Қозғалыстағы зарядқа электромагниттік өріс тарапынан әсер ететін күш екі құраушыдан тұрады; бірінші, Кулон заңымен анықталатын күштен, екінші, зарядтың қозғалу жылдамдығына тәуелді күштен тұрады; Кеңістікте зарядтардың бағытталған ағынын электр тогы дейді; Кез-келген көлденең қима арқылы бір өлшем уақытта тасылып өтетін заряд мөлшері электр тоғының күшін анықтайды. Ал, бір өлшем уақытта тасылып өтетін заряд мөлшерін тоқтың тығыздығы дейді. Тоқтың бағыты оң зарядтың қозғалу бағытымен анықталады; Электр тізбегінде тоқ пайда болу үшін, бірінші, заряд тасуға қатынаса алатын еркін зарядталған бөлшектер болу керек, екінші, зарядталған бөлшектерді ұмтылмалыбағытталған қозғалысқа қатынасуға мәжбүр ететін, потенциал айырымын тудыратын, сыртқы энергия көзі қажет. Егер ток күшінің тығыздығының бағыты және шамасы уақытқа тәуелсіз болса, ондай токты тұрақты тоқ, ал егер олардың ең болмағанда біреуі уақыт бойынша өзгермелі болса, онда ондай токты айнымалы тоқ дейді

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда: Қорытынды Тұрақты тоқ тізбегіндегі тоқтың шамасы Ом заңымен анықталады: тоқтың шамасы потенциал айырымына тура, ал кедергіге кері пропорционал; Тоқ өтіп тұрған өткізгіш бетінің маңындағы өрістің кернеулігі өткізгіш бетіне жанама бойымен бағытталған және өткізгіш бетінің ішкі және сыртқы жақтарда орналасқан құраушылары өзара тең болады; Тізбекте ток үздіксіз өту үшін оған энергия көзін-ЭҚК-ін жалғайды; Электр тізбегіне жалғанған ЭҚК-ің негізгі әрекеті- оның ішіндегі бейтарап бөлшектерді оң және теріс зарядталған бөлшектерге ыдырату. Зарядталған бөлшектердің бір-біріне тізбектеле әсер етулері салдарынан олардың өткізгіште таралып орналасулары өзгеріп, өткізгіштің ішкі қабатында зарядтарды бағытталған қозғалысқа келтіретін электр өрісі пайда болады;

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда:

Содержание слайда: Джоуль-Ленц заңының дифференциалдық түрі Джоуль-Ленц заңының дифференциалдық түрі

Содержание слайда:

Содержание слайда: Тізбектің екіден артық тармақтары түйісетін нүктелерін – түйіндерің анықтайды. Тізбектің екіден артық тармақтары түйісетін нүктелерін – түйіндерің анықтайды. Тармақтардағы токтардың бағытын тағайындап, оларды белгілейді. Токтардың оң және теріс бағыттарын тағайындайды. Мысалы, түйінге қарай бағытталған ток күштерінің алдына оң, ал түйіннен сыртқа қарай бағытталған тоқ күштерінің алдына теріс таңба қояды. Сонда электр тізбегінің кез-келген түйіні үшін зарядтың сақталу заңы орындалу керек. Сонда электр тізбегінің кез-келген түйіні үшін зарядтың сақталу заңы орындалу керек. Яғни түйінде бір өлшем уақытта қанша заряд құйылса, сонша заряд сол уақытта шығу керек. Түйінге бағытталған токтар түйінге зарядтарды тасиды, ал одан сыртқа бағытталған токтар түйіннен зарядтарды сыртқа қарай ағызады.

Содержание слайда: Тізбектегі тұйық контурларды анықтаймыз. Егер тізбекте n контур болса, олардың тек (n-1)-і ғана бір-біріне тәуелсіз болады. Тізбектегі тұйық контурларды анықтаймыз. Егер тізбекте n контур болса, олардың тек (n-1)-і ғана бір-біріне тәуелсіз болады. Контурларды айналып өту бағыттарын еркімізше тағайындаймыз. Контурдың тармақтарындағы тоқ күштерінің бағыттарын еркімізше тағайындаймыз. Таңдап алған әр тәуелсіз контуры үшін зарядтың сақталу заңы бойынша Қосылғыштардың таңбаларын анықтағанда келесі ережені пайдаланамыз: егер ЭҚК-нің, ток күштерінің бағыттары контурды айналып өту бағытымен бағыттас болса, онда олардың алдына – оң, ал қарама қарсы болса, теріс таңба қойылады.

Содержание слайда: Сілтілік металл атомдарының энергия деңгейлері және спектрі. Сілтілік металдар спектрі. Кванттық ақау. Сұрыптау ережесі. Спектрлік сериялар. Спектрлік сызықтардың нәзік түзілісі. Сілтілік металл атомдары энергиясының меншікті мәндері. Сілтілік металдар Lі, Na, K, Rb, Cs, Fr атомдарының толған электрондық қабықтарынан тыс бір оптикалық электроны болады. Инертті газ атомдарының өте орнықты (берік) болатындығы белгілі, ал сілтілік металдар болса өте оңай иондалады да, химиялық реакцияларға да оңай түседі. Мысалы, Не атомының иондалу потенциалы едәуір жоғары: 24,6 В, ал бұдан кейінгі элемент Lі-де 5,4 В, неондікі - 21,6 В, ал натрийдікі – 5,1 В. Z электроны бар сілтілік металл атомын қарастырайық. Атомның (Z-1) электроны алдыңғы инертті газ атомының орнықты (берік) электрондық қабатын құрап тұрады.

Содержание слайда: Валенттік электрон орналасқан тиімді өріс орталық-симметриялы, өйткені атомдық қалдықтың (яғни ядро мен ішкі электрондардың) толық импульс моменті әрқашан нөлге тең. Бұл өрісті өріс орталығына дейінгі r қашықтыққа тәуелді ZT(r)e тиімді зарядты енгізу арқылы бейнелеуге болады. Өріс симметриялы болғандықтан сілтілік метал атомына сутегі атомы тәрізді атомдар үшін алынған нәтижелерді қолдануға болады. Сондықтан валенттік электронның күйін (атомның бүтіндей күйін де) анықтайтын кванттық сандардың толық жиыны n, l, ml үш кванттық саннан тұратын болады. Валенттік электрон орналасқан тиімді өріс орталық-симметриялы, өйткені атомдық қалдықтың (яғни ядро мен ішкі электрондардың) толық импульс моменті әрқашан нөлге тең. Бұл өрісті өріс орталығына дейінгі r қашықтыққа тәуелді ZT(r)e тиімді зарядты енгізу арқылы бейнелеуге болады. Өріс симметриялы болғандықтан сілтілік метал атомына сутегі атомы тәрізді атомдар үшін алынған нәтижелерді қолдануға болады. Сондықтан валенттік электронның күйін (атомның бүтіндей күйін де) анықтайтын кванттық сандардың толық жиыны n, l, ml үш кванттық саннан тұратын болады. Cілтілік металдар атомдарының энергетикалық деңгейлері Ридберг ұсынған мына формуламен өрнектеледі: , (8.1) мұндағы n – тиімді бас кванттық сан, бұл әрбір атом үшін тәжірибелік деректерге сәйкестендіру жолымен таңдалып алынды. (8.1) өрнегін тәжірибемен салыстыру n мына айырма түрінде жазуға болатынын көрсетеді (8.2 мұндағы l – кванттық дефект (ақау) деп аталады,

Содержание слайда:

Содержание слайда: (8.3) Е энергия үшін сутегі есебіндегідей, бірақ l кванттық саны l  санына және Z саны ZT-ге алмастырылған өрнек алынады (ZT ≈ 1): (8.4) (8.4) формуласында n=n+l+1 бас кванттық сан орнына n*=n+l+1 cаны (тиімді кванттық сан) тұр.

Содержание слайда: (8.3) бойынша l мәнін пайдаланғанда n* тиімді кванттық сан үшін мына өрнек алынады (8.3) бойынша l мәнін пайдаланғанда n* тиімді кванттық сан үшін мына өрнек алынады (8.4) формуласына n* мәнін және R Ридберг тұрақтысын ендіреміз, сонда , (8.5) мұндағы . (8.6) Сілтілік металл атомдары стационарлық күйлерінің энергиясы үшін Ридберг ұсынған формула мына түрде жазылады: мұндағы  – түзету, ол l кванттық санына тәуелді.

Содержание слайда: L=l. L=0, 1, 2,... әр түрлі күйлер үшін бізге белгілі спектроскопиялық белгілеулер S, P, D қолданылады. Шығару спектріндегі бас серияның аяққы күйі s-күй болатындықтан және де L=1 (l =1) сұрыптау ережесінен сызықтардың бас сериясы Р-және S-күйлер арасындағы көшулерден пайда болатыны айқын. Бордың жиіліктер шартына, (8.4) және (8.5) өрнектеріне сәйкес бас серия сызықтарының жиіліктері ( толқындық сандары) үшін мына формуланы аламыз: (8.7) Айқын серия сызықтарының жиіліктері мына формуламен өрнектеледі (8.8) nD-деңгейлерден (n=3, 4, 5,...) 3Р-деңгейге көшулерден nD3P диффузиялық серия сызықтарының жиіліктері үшін өрнекті аламыз: (8.9)

Содержание слайда: