Презентация Rannaje siaredniawecza онлайн

Содержание слайда: Станаўленне хрысціянскай цывілізацыі ў Еўропе і Беларусі Лекцыя 2.

Содержание слайда: План лекцыі: Асноўныя рысы эпохі Сярэднявечча ў Еўропе. Этнічныя працэсы на беларускіх землях. Першыя княствы на тэрыторыі Беларусі. Культура на Беларусі ІХ-ХІІІ ст.

Содержание слайда: Пытанне 1. Еўрапейская цывілізацыя ў Сярэднія вякі ўзнікла як вынік аб’яднання трох асноў: традыцый Рымскай Імперыі, хрысціянства і варварства. У 4 ст. хрысціянства стала афыіцыйнай рэлігіяй у Рыме.

Содержание слайда: 1. Хрысціянства Распаўсюдзілася ў Еўропе, найперш у гарадах. У кан. 4 ст. Папа Рымскі афіцыйна становіцца галавой царквы. Падзенне Рыма ператварыла хрысціянскую царкву ў законную пераемніцу грэка-рымскай цывілізацыі.

Содержание слайда: 2.Вялікае перасяленне народаў (4-10 ст.) У 378 г. готы разграмілі рымскую армію. У 445 г. вандалы з Паўночнай Афрыкі разрабавалі Рым. У 476 г. правадыр герулаў Адаакр зверг апошняга імператара Рыма Аўгустула. У 481 г. кароль Хлодвіг заснаваў каралеўства франкаў. 496 г. ён хрысціўся. У 6-8 ст.рассяляюцца славяне,саксы, у 8-10 ст.–венгры, арабы, нарманы.

Содержание слайда: Першыя дзяржавы ў Еўропе: У 7-9 ст. усталяваліся палітычныя саюзы будучых французаў, венграў, іспанцаў, немцаў, англаў, датчан, палякаў, русі і гд. Сфармавалася этнічная мапа сучаснай Еўропы.

Содержание слайда: 3.У сярэднявеччы фарміруюцца структуры (класы) грамадства: Феадалы (духоўныя і свецкія) – уласнікі зямлі. Сяляне – трымальнікі зямлі (асабіста свабодныя і асабіста залежныя) “заключалі дамову” аб умовах валодання пасля чаго траплялі ў залежнасць

Содержание слайда: У 5 – 10 ст. У Заходняй Еўропе Адывалася ўсталяванне феадальных адносін: фарміраваліся васальна-ленныя адносіны, зямля канцэнтравалася ў руках феадалаў, зараджаліся дзяржавы. 4. хрысціянская царква, авалодала манаполіяй на адукацыю і ідэалогію.

Содержание слайда:

Содержание слайда: Пытанне 2. Кіеўская Русь – раннефеадальная дзяржава ўсходніх славян 9 – 12 стст. Узнікла ў выніку аб’яднання 2-х протадзяржаўных утварэнняў “Куявія” (паляне, севяране, вяцічы) і “Славія” (чудзь, славене, мера, крывічы). “Аповесць мінулых гадоў” звязвае ўтварэнне дзяржавы з заклікам варагаў у Ноўгарад (князь Рурык), Куявія была даніцай Авараў і хазараў, але вызвалілася ў 9 ст.

Содержание слайда: Паводле крыніц 9-11 стст. Назва “Русь” ахоплівае ўсю ўсходнеславянску тэрыторыю Слова “русь” азначала дружыну князя, потым праваслаўных верніка, а “Руская зямля” – падуладную князю тэрыторыю. У “Аповесці мінулых гадоў” (12 ст.) Рускай зямлёй называецца Кіеўскае княства і супрацьпастаўляецца “крывіцкім” Смаленскаму і Полацкаму к-вам.

Содержание слайда: Кіеўская Русь прадстаўляла федэрацыю княстваў На чале дзяржавы стаяў Вялікі Князь, яму падпарадкоўваліся мясцовыя князі дынастыі Рурыкавічаў. Уладу мела і веча – народны сход. Апалчэнне падпарадкоўвалася не князю, а вечу. Роля веча змяншаецца да 11 ст. Аснову грамадскага ладу складае суседская абшчына

Содержание слайда:

Содержание слайда: У 8-9 стст. Летапіс узгадвае 15 плямёнаў славян. У 5-8 стст. Тэрыторы Беларусі займалі плямёны ўсходніх балтаў. У 6-8 стст. На паўднёвым захадзе з’явіліся плямёны старажытных славян. Крывічы – у вярхоўях Дняпра, Зах.Дзвіны, Волгі, на поўдні Чудскага возера. У ваколіцах Полацка яны называліся палачане

Содержание слайда: У 10 ст. асновай племяннога княжэння крывічаў стала Полацкае к-ва. Да яго належылі гарады Полацк, Віцебск, Лукомль, Браслаў, Менск, Ізяслаўль, Лагойск, Орша, Копысь, Барысаў.

Содержание слайда: Крывічы У антрапалагічным плане пераважаюць балта-славянскія рысы (паўночнаеўрапейскі тып). Мова славянская. Славянскія-бранзалетападобныя скроневыя кольцы са скручанымі канцамі, даўгія курганы. Балцкія элементы – бранзалеты са змяінымі галавамі, спіральныя пярсцёнкі, грыўны

Содержание слайда: Дрыгавічы (паўднёвая і сярэдняя Беларусь) Жылі паміж ад Прыпяцці да Менска У культуры пераважалі славянскія элементы: Зярнёныя пасярэбраныя скроневыя кольцы. Да балцкіх традыцый адносіцца пахаванне нябожчыкаў у дамамвінах-церамах, змеепадобныя бранзалеты. Слова “дрыгавічы” ад балцк. “сыры”, ці слав. правадыра з імём Другавіт

Содержание слайда: Радзімічы Займалі тэрыторы паміж Дняпром і Дзясной (Гомель). Мова славянская.сяміпромневыя скроневыя кольцы. Балцкія элементы: шыйныя грыўны, бранзалеты са змяінымі галавамі. Назва ад міфічнай асобы правадыра, які прывеў іх ”з ляхаў”- Радзіма.

Содержание слайда: Канцэпцыі этнагенэзу беларусаў: Крывіцка-дрыгавіцка-радзіміцкая (Грынблат М., Доўнар-Запольскі М.) Польская (Галембоўскі Л.) і вялікаруская (Карамзін, Салаўёў) Крывіцкая (Карскі Я. , Ластоўскі В.) Фінская (Ласкоў І.) Балцкая (Сядоў У.) Савецкая аб Кіеўскай Русі (С. Токараў) Сучасная канцэпцыя М. Піліпенкі

Содержание слайда: Назва «Беларусь» У 12 ст. адносіцца да Уладзіміра-Суздальскага княства. У 13-14 стст. адносіцца да Маскоўскага княства, Смаленскіх і Пскоўскіх зямель. У 15-16 - “Русь” канфессіёнім ўсіх праваслаўных ВКЛ У 17 -18 ст. – Белая Русь - Падзвінне і Падняпроўе, а “Літва” - Міншчына і Гродзеншчына, ці ўсё ВКЛ. У 19 ст. – тэрыторыя ўсёй Беларусі.

Содержание слайда:

Содержание слайда: Пытанне 3. Першыя княствы на тэрыторыі Беларусі. 862 г. – Полацк упершыню ўзгадваецца ў летапісе. 907 - узгаданая першая княжна Полацка –Прадслава, яна ўдзельнічае у паходзе варагаў і славян на Канстантынопаль У Полацкім княстве апошняй трэці 10 ст. (да 980 г.) княжыць Рагвалод 988 г. -хрышчэнне Уладзіміра, пакушэнне на яго Рагнеды (маці Ізяслава, Яраслава, Мсціслава, Усевалада) за што яна пастрыжаная ў манашкі (Анастасія+1000 г), а Ізяслаў адасланы ў Полацк, дзе аднавіў полацкую дынастыю +1001г.

Содержание слайда: 1003 – 1044 княжанне Брачыслава Ізяславіча 1021 г. захоп Ноўгарада і бітва на рацэ Судамір, мір з Яраславам (нам адалі Віцебск і Усвяты) і сумесны паход на Літву ў 1040г., заснаваны Браслаў 1044 -1101 г. княжанне Усяслава Брачыслававіча (Чарадзея) 1065 г. аблога Пскова, 1066 захоп і разрабаванне Ноўгарада 3.03.1067 г. Бітва на Нямізе, палон на Ршы, 1068-ён 7 месяцаў ён князь у Кіеве. У 1071 г. вярнууся ў Полацк. 1078 –ён спаліў Смаленск,а У.Манамах узяў Менск

Содержание слайда:

Содержание слайда: 1101 г. раздзел Полацкага княства на Полацкае, Віцебскае, Менскае, Ізяслаўскае, Лагойскае, Друцкае Глеб Менскі 1116 г. напаў на Слуцк, 1117 на Оршу і Копысь, за што палонены і атручаны ў 1119 г. 1129 г. кіеўскі князь Мсціслаў захапіў 40 полацкіх князёў і саслаў іх з сем’ямі ў Візантыю. 1132 г. – полацкае веча выбірае на княжaнне Васільку, пачатак вечавой рэспублікі. 1151 -1162 г. вайна Полацка і Менска. першы выгнаны вечам князь Рагвалод Васількавіч і запрошаны Расціслаў Глебавіч

Содержание слайда: Веча-збор свабодных мужчын па важнейшых пытаннях. Кіруюць мясцовыя алігархі. Як прадстаўнік “міру”-хрысціян (сукупнасці “грамадзян”), дзяржаўныя дамовы першым замацоўваў архіепіскап. Князі становяцца “служылымі”. Вяршыня дадзенага працэсу настала ў 1180 - 1190 г., калі на чале Полацка фармальна стаяла рада з 30 старэйшын. 1186-1216 князь Уладзімір спачатку ваяваў, затым саюз з Смаленскам і Ноўгарадам супраць крыжакоў. З-за апасенняў мангольскіх прэтэнзій пасля разгрому тымі Рурыкавічаў, з 1248 г. у Полацку княжыў выгнаны з Літвы Міндоўгам Таўцівіл,а ў 20-я г. XIV ст. Рурыкавічаў канчаткова замянілі Гедымінавічы.

Содержание слайда: Барацьба супраць крыжакоў Каталіцкі манах Мейнард у 1184 г. атрымаў дазвол ад Уладзіміра Усяславіча Полацкага на місіянерскую дзейнасць у вусці Зах. Дзвіны. У 1201 г. на тэрыторыі даннікаў Полацкага княства ліваў, нямецкія крыжакі – мечаносцы, святары і каланісты начале з біскупам Альбертам заснавалі г. Рыгу. Яны пачалі сілай абарачаць ў каталіцтва балцкія плямёны ліваў, кушаў, селаў, латгалаў і васалаў Полацка – княствы Кукейнос і Герцыке.

Содержание слайда: Палачане ідуць у няўдалыя паходы супраць ордэну мечаносцаў (з 1237 г. Лівонскі) на Ікскуль і Гольм (1203), Гольм(1206) . Князь Вячка загінуў у Юр’еве(1224) Страчаны Кукейнос (1208), Герцыке (1209). Дамова з Рыгай 1210 г. падрыхтоўка пахода 1216. 1223 г. –мір Смаленска і Полацка з Рыгай, вольны гандль па Дзвіне. Саюз Полацка і Віцебска са Смаленскам, Ноўгарадам і Літвой. Палачане у бітвах на Няве 1240, Чудскім в.1242),і в. Дурбе 1260 г.

Содержание слайда: Мангола-татарская агрэсія 1223-разгром Рурыкавічаў на р. Калка У 1238 г. мангола-татары на чале з ханам Бату разрабавалі Уладзіміра-Суздальскія і Смаленскія землі. У 1239 – 1241 гг. паход на Кіеў, Валынь і Польшчу былі спалены Гомель, Тураў, Мазыр, Пінск, Берасце. Тарары разгромлены ў 1242 г ля Ліды хан Койдана і ў 1249 г. пад Крутагор’ем. Негледзячы на частыя спусташальныя набегі, напрацягу ўсяго ХІІІ ст., манголам не ўдалося ўстанавіць сваю ўладу на беларускіх землях.

Содержание слайда: Мангольская імперыя

Содержание слайда: Тураўскае княства У 988 г. кіеўскі кн. Уладзімір Святаслававіч аддаў сыну Святаполку Тураў. Тураўскія князі часта траплялі на трон у Кіеў. У 50-я г. 12 ст. Тураў выйшаў з падпарадкавання Кіеву і ў ім усталявалася самастойная дынастыя. Затым у васалах Валынскага к-ва У Тураве адначасова з князем кіраваў пасаднік+ тысяцкія.

Содержание слайда: Культура Хрысціянізацыя (988 кіеў, 992 Полацкае біскупства) Архітэктура (св.Сафія, Спаса-Прыабражэнская (дойлід Іаан) у Полацку, Белая Вежа ў Камянцы, Барысаглебская (Каложа) у Гародні) Пісьмовасць ( Тураўскае, Друкае Евангеллі ХІІ ст., Радзівілаўскі летапіс, бераста, Барысавы камяні; Еўфрасіння Полацкая (+1173), Кірыла Тураўскі(1130-1182), Клімент і Аўрамі Смаленскія Выяўленчае (роспіс царквы Спаса) і ювелірнае мастацтва ( крыж Лазара Богшы 1161 г.)

Содержание слайда: Сацыяльна-эканамічнае развіццё беларускіх зямель. Характарызуецца ў 9-12 стст. складваннем раннефеадальных адносін. Паралельна існавалі абшчынны ўклад патрыярхальнае рабства (сыны вольныя). Асноўнай формай эксплуатацыі сялян стала натуральная даніна (палюдзе раз у год з абшчыны князю жыта, мёд і гд.). Фаміраванне прыватнай уласнасці на зямлю. Шляхі : падараваннi князя, захоп, распрацоўка, спадчына.

Содержание слайда: Віды феадальнага землеўладання: Баярскае Княскае Царкоўнае Дажывотнае (пажыццёвае) і спадчыннае.

Содержание слайда: Катэгорыі сялян: Сяляне-смерды дзяліліся на дзьве катэгорыі: свабодных (людзі) і залежных ад землеўладальніка. Закупы –часовазалежныя да моманту вяртання грошай ці прадуктаў “купы” Радовічы – заключалі дамову з феадалам “ряд” Ізгоі – людзі якія не разлічыліся за пазыкі ці злачынствы Чэлядзь, халопы –хатнія рабы Абшчына збірала даніну, рэгулявала жыццё сялян.

Содержание слайда: Асноўныя заняткі насельніцтва: Земляробства (прылада – драўлянае рала). Віды: падсечна-агнявое і ворыўнае. Займаліся садаводствам, агародніцтвам, сеялі збожжа, лён. Ад сельскай гаспадаркі аддзяляецца рамяство. Рамеснікі і гандляры з’язджаюцца ў гарады. Рамяство (толькі па апрацоўцы жалеза вядома 16 спецыяльнасцей.) Гандль: “шлях з вараг у грэкі”+ Прыпяцка-Бугскі і Нёманскі (з Візантыяй, Усходам, Еўропай.)

Содержание слайда: Буйныя гарады: Полацк (862), Тураў (980), Брэст (1019), Віцебск (1021), Менск (1067), Гродна (1127), Навагрудак (1252) і інш. Горад складаецца: з дзядзінца, пасада, торга.