Презентация Тіршілік әрекетінің қауіпсіздігі курсына кіріспе онлайн

Содержание слайда: Дәріс № 1 (9). Тіршілік әрекетінің қауіпсіздігі курсына кіріспе. 1. Тіршілік әрекетінің қауіпсіздігі курсының мақсаты мен мазмұны. 2. Заңнамалық актілер мен ережелер. Түсініктер және анықтамалар. 3. Қазақстан Республикасының «табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдай туралы» заңы.

Содержание слайда: 1. Тіршілік әрекетінің қауіпсіздігі курсының мақсаты мен мазмұны. Тіршілік қауіпсіздігі негіздері – төтенше жағдай кезінде шаруашылық нысандараның тұрақты жұмыс істеуін, адамның өмір сүру ортасымен қауіпсіз қатынысы әдістерін, қазіргі заманғы зақымдау құралдарының қолданылуы және табиғи, техногенді ТЖ салдарын жою және ескерту сұрақтарын оқытатын жоғары мектеп курсы.

Содержание слайда: Пәнді оқыту барысында келесі сұрақтар қарастырылады: Өмір сүру ортасының жағдайы және жағымсыз факторлары; адамның өмір сүру ортасымен қатынасының қауіпсіздігін қамтамасыз ету принциптері; техникалық ортамен процестердің қауіпсіздігін жоғарлату, зиянды және зақымдаушы факторлармен зақымдалған адамның анатомиялық-физиологиялық салдары, оларды идентификациялау принцптері; ТЖ кезіндегі шаруашылық нысандарының тұрақты жұмыс істеуін зерттеу әдістері; ТЖ және олардың салдарын болжау; ТЖ кезінде шаруашылық нысандарының өндірістік қызметкерлерін және халықты қорғау шараларын жасау; ТЖ салдарын жою; тіршілік қауіпсіздігінің нормативті техникалық және ұйымдастыру негіздері.

Содержание слайда: Пәнді оқытудың мақсаты: Болашақтағы мамандарға қауіпсіз және зиянсыз жағдайдағы тіршілік әрекетін құру үшін қажетті теориялық және тәжірибелік дағдыларды үйрету; қауіпсіздік бойынша қазіргі заман талаптарына сай технологиялық процестер мен жаңа техниканы жобалау; студенттерге соғыс және бейбіт уақыттағы төтенше жағдайлар кезіндегі іс-әрекеттерді, халықты қорғау әдістерін, қазіргі заманғы зақымдау құралдарының қолдану кезінде, табиғи апаттар, авариялар салдарын жою кезіндегі құтқару және кезек күттірмейтін жұмыстарды ұйымдастыру және жүргізу негіздерін оқыту; зақымдау ошағына сипаттама беру; құтқару және басқа да кезек күттірмейтін жұмыстарды ұйымдастыру және жүргізу негіздерін анықтау; ТЖ салдарынан халықты қорғау әдістеріне сипаттама беру; химиялық және радиациялық барлау құралдарымен таныстыру және олардың жұмыс істеу тәртібі мен таныстыру.

Содержание слайда: Тіршілік әрекетінің қауіпсіздігі (ТӘҚ) Бөлімдері ТӘҚ төрт бөлімнен тұрады: - ТӘҚ-тің теориялық негіздері; - ТӘҚ-тің өндіріс жағдайларында (еңбекті қорғау); - ТӘҚ-тің табиғи аспектілері (қоршаған ортаны қорғау); - ТӘҚ-тің төтенше жағдайларда.

Содержание слайда: Қауіпсіздік, қауіп-қатер түсінігі және оның жіктелуі. Қауіпсіздік сыртқы және ішкі қатерден қорғайтын тірі организмнің қажетті шарасы. Қауіп-қатер (угрозы) – ортаның қуат жағдайымен, адамдардың іс-әрекетімен тығыз байланысты құбылыс, ол қоршаған ортаға үлкен зардабын, зиянын тигізетін құбылыс, процесс, уақиға. Құбылыстарды жіктеумен және жүйелеумен айналысатын ғылымды таксономия деп атайды.

Содержание слайда: Қауіп-қатер шыққан тегі бойынша бірнешеге жіктеледі: табиғи, техногендік, антропогендік, экологиялық, биологиялық. Өмір сүру ортасының антропогендік қауіп-қатері. Антропогендік қауіп адамдардың шаруашылық іс-әрекетінің және өзі құрған обьектілерінің жұмысының нәтижесінде пайда болады да әрі адамдардың денсаулығына және өмір сүру ортасына кері әсерін тигізеді. Өмір сүру ортасына адам іс-әрекетінің кері әсер етуінің негізгі факторларына атмосфералық ауаның ластануы жатады. Атмосфераның ауасын ластайтын негізгі антропогендік көздер қатарына өнеркәсіп орындарының кейбір салалары, автокөлік, жылу энергетикасы жатады. Атмосферадағы қоспалардың және олардың қозғалысы екінші деңгейдегі өте улы қосылыстардың пайда болуына әкеліп соғады: қара түтін (смог), қышқыл жаңбыр, озон қабатын бұзатын қосындылар. Қауіп-қатер шыққан тегі бойынша бірнешеге жіктеледі: табиғи, техногендік, антропогендік, экологиялық, биологиялық. Өмір сүру ортасының антропогендік қауіп-қатері. Антропогендік қауіп адамдардың шаруашылық іс-әрекетінің және өзі құрған обьектілерінің жұмысының нәтижесінде пайда болады да әрі адамдардың денсаулығына және өмір сүру ортасына кері әсерін тигізеді. Өмір сүру ортасына адам іс-әрекетінің кері әсер етуінің негізгі факторларына атмосфералық ауаның ластануы жатады. Атмосфераның ауасын ластайтын негізгі антропогендік көздер қатарына өнеркәсіп орындарының кейбір салалары, автокөлік, жылу энергетикасы жатады. Атмосферадағы қоспалардың және олардың қозғалысы екінші деңгейдегі өте улы қосылыстардың пайда болуына әкеліп соғады: қара түтін (смог), қышқыл жаңбыр, озон қабатын бұзатын қосындылар.

Содержание слайда: Қауіпсіздік Қауіп-қатер Пайда болуына байланысты Іс әрекетіне байланысты Саласындағы бойынша көріністері Қолданылу сипаты бойынша

Содержание слайда: Азаматтық қорғаныс жүйесінің құрылу тарихы. 1920 жылдары жергілікті әуе шабуылынан қорғану жүйесі құрылды. Кеңестер одағында ХӘҚЖ 1961 жылы Азаматтық қорғаныс деп өзгертілді. Азаматтық қорғаныстың негізгі мақсаты әр түрлі төтенше жағдайларда халықты қорғау, адамдардың өмірін сақтап қалу, олардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету және халықтың еңбегімен жасалған барлық байлықты сақтап қалу. Азаматтық қорғаныс міндеттері. Азаматтық қорғаныстың басқару орындары. Азаматтық қорғаныстың негізгі күштері. Азаматтық қорғаныс жүйесінің құрылу тарихы. 1920 жылдары жергілікті әуе шабуылынан қорғану жүйесі құрылды. Кеңестер одағында ХӘҚЖ 1961 жылы Азаматтық қорғаныс деп өзгертілді. Азаматтық қорғаныстың негізгі мақсаты әр түрлі төтенше жағдайларда халықты қорғау, адамдардың өмірін сақтап қалу, олардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету және халықтың еңбегімен жасалған барлық байлықты сақтап қалу. Азаматтық қорғаныс міндеттері. Азаматтық қорғаныстың басқару орындары. Азаматтық қорғаныстың негізгі күштері. Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің Төтенше жағдайлар комитеті

Содержание слайда: ТЖ жөніндегі Қазақстан республикасы заңдарының маңызы. ТЖ жөніндегі Қазақстан республикасы заңдарының маңызы. Қазақстан Республикасында ТЖ жөнінде бірнеше заңдар қабылданған: 1. «Табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар туралы» Қазақстан Республикасының Заңы 1996 жылғы 5 шілде қабылданды (2000 жылғы 19 мамырда өзгерістер) 2. «Азаматтық қорғау туралы» Қазақстан Республикасының Заңы 2014 жылғы 11 сәуірдегі № 188-V ҚРЗ 3. «Авариялық құтқару қызметі және құтқарушылардың мәртебесі туралы» Қазақстан Республикасының 1997 жылғы 27 наурыздағы N 87 Заңы. (Қазақстан Республикасының 2014 жылғы 11 сәуірдегі № 188-V Заңымен) 4. «Өрт қауіпсіздігі түралы» Қазақстан Республикасының 1996 жылғы 22 қарашадағы N 48 Заңы. (Қазақстан Республикасының 2014 жылғы 11 сәуірдегі № 188-V Заңымен) 5. Төтенше жағдайлардың алдын алудың және жоюдың мемлекеттiк жүйесi туралы ЕРЕЖЕ. Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 1997 жылғы 28 тамыздағы N 1298 Қаулысы. (Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2015 жылғы 12 қазандағы № 821 қаулысымен) 6. Техникалық реттеу туралы Қазақстан Республикасының 2004 жылғы 9 қарашадағы N 603 Заңы.

Содержание слайда: Азаматтық қорғау туралы Қазақстан Республикасының Заңы 2014 жылғы 11 сәуірдегі № 188-V ҚРЗ Азаматтық қорғау туралы Қазақстан Республикасының Заңы 2014 жылғы 11 сәуірдегі № 188-V ҚРЗ 1-БӨЛІМ. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР 1-тарау. НЕГІЗГІ ЕРЕЖЕЛЕР 1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негiзгi ұғымдар Осы Заңда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады: 1) Авария – ғимараттардың, құрылыстардың және (немесе) техникалық құрылғылардың қирауы, бақыланбайтын жарылыс және (немесе) қауiптi заттардың шығарындысы; 6) Азаматтық қорғаныс – Қазақстан Республикасының халқы мен аумағын қазіргі заманғы зақымдаушы құралдардың зақымдау (қирату) факторларының әсерінен, табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардан қорғау жөнінде бейбіт уақытта және соғыс уақытында жүргізілетін жалпымемлекеттік іс-шаралар кешенін іске асыруға арналған азаматтық қорғаудың мемлекеттік жүйесінің құрамдас бөлігі;

Содержание слайда:

Содержание слайда: Табиғи, антропогенды, техногенды сипаттамасы бар төтенше жағдайы және зардап шегетін қазіргі заттарды қолдануы кезінде Қазақстан Республикасында территорияны, экономика объектілерді, халықты қорғау үшін төтенше жағдайды жою мен алдын-ала ескерту бойынша мемлекеттік жүйесі (Азаматтық қорғау жүйесі) жұмыс жасайды. Мемлекеттегі азаматтық қорғанысты жүргізу мен ұйымдастыру бойынша бүкіл қызметі «Азаматтық қорғаныс туралы» 7. 05. 1997 жылынан ҚР Ережесімен анықталған. Қазақстан Республикасының азаматтық қорғаныстың жалпы басқармасы премьер-министрге жүктелген (ол – Қазақстан Республикасының азаматтық қорғаныстың бастығы). Азаматтық қорғаныспен тікелей басқару үшін ортаңғы атқарушы органы – Төтенше жағдай бойынша Қазақстан Республикасының агенттігі құрылған - Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің Төтенше жағдайлар комитеті. Агентігінің ортанғы аппараты құрылымдық бөлімшелерден және департаментінен тұрады. Департамент құрамы Республика үкіметінде тағайындалады. Агенттігімен тағайындалған Департамет басымдылығы болады. Агенттігінің төрағасы лауазымы бойынша ҚР азаматтық қорғаныс бастығының орынбасары және бір мезгілде жол жүрудің қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша Ведомствоаралық комиссиясының, Республикалық төтенше эпидемиялық қарсы комиссиясының және Жарылыс жұмыстары бойынша Ведомствоаралық комиссиясының төрағасы болу керек.

Содержание слайда: Агенттігінің территориады (ТЖ бойынша областы, регионалды, қалалы, ауданды басқармалар) органдарының жетекшісі, олардың төрағалары Әкімшілік-территориалды бірлігіне тиісті әкімімен келісу нәтижесінде Агенттігінің төрағасымен тағайындалады. Агенттігінің тәжірибе қызметі ҚР қабылданған келесі заңдарымен тағайындалады: 5. 07. 1996 жылынан «Табиғи және техногенды төтенше жағдайлары туралы», 07.05.1997 жылынан «Азаматтық қорғаныс туралы», 31.03.1997 жылынан «Апатты-қорғаушы қызметі және құтқарушы мәртебесі туралы», 15.10.1993 жылынан «Төтенше ереженің құқықтық режимі туралы», 22.11.1996 жылынан «Өрт қауіпсіздігі туралы», 23.04.1998 жылынан «Халықтың радиационды қауіпсіздігі туралы». Осы заңдар төтенше жағдайларды жою және алдын-ала ескерту кезінде ҚР территориясында қоғамдық қатынастарды реттейді, төтенше жағдай облысында ҚР азаматтарының міндеттері мен құқықтарын, ұйымдар, өкілді, ортаңғы жергілікті және атқарушы органдарының негізгі міндеттерін және өкілдерін анықтайды.

Содержание слайда: ҚР Заңына сәйкес «Азаматтық қорғаныс туралы» төтенше жағдайлардың зардаптарын жою мен алдын-ала ескерту үшін азаматтық қорғаныс күштері, оның құрамы, тағайындалуы және қолдану тәртібі анықталған. Олар ҚА АҚ әскери бөлімшелерден, АҚ территориалды құрылуынан, АҚ объектілі құрылуынан, АҚ және ТЖ қызметтерінің құрылуынан, жедел құтқару отрядтарынан тұрады. Үкіметтің шешімі бойынша құтқару жұмыстарды өткізу мезгіліне ҚР ІІМ және Минқорғаныстың әскери бөлімшелері тағайындалады. Меншік формасына тәуелді болмайтын ҚР қазіргі заңнамасына сәйкес областарда, қалаларда, райондарда және ұйымдарда АҚ құрылуы әкімнің шешімімен территориалды-өндірістік принципы бойынша құрылады, ал меншік формасына тәуелді болмайтын ұйымдарда және өндірістерде жергілікті құрылуы – ұйымның басқармасының бұйрығымен құрылады. АҚ құрылуының саны, жалпы мөлшері, структурасы мамандықтар, техника және жергілікті жағдайларының қажеттілігіне, адам ресурстарының болуына, жасалынған жұмыстардың көлеміне және сипаттамасына сәйкес халықтың сенімді қорғауын қамтамасыз ететін қажеттілігімен анықталады.

Содержание слайда: Төтенше жағдайлар зардаптарын жою үшін АҚ және мамандандырылған штаттық бар құрылуының санынан тұрақты даярлықта тұратын шұғыл әрекет ету отрядтары құрылады. - облыста – 150 адамнан кем емес; - қалада – 100 адамнан кем емес; - ауданда – 50 адамнан кем емес. Құрылымдарды дайындыққа келтіруге мүмкін максималды уақыты қойылады: - шұғыл әрекет ету отрядына – 2 сағаттан аспайды; - негізгі қорғау құрылымдарына – 4 сағаттан аспайды; - барлық қалған құрылымдарға – 6 сағаттан аспайды.

Содержание слайда:

Содержание слайда: ҚР Төтенше жағдайларды алдын-ала ескерту мен оларды жою бойынша жүйе үш режимде қызмет етеді: - қолайлы радиациялық, химиялық, биологиялық, гидрометерологиялық және сейсмикалық жағдайында бейбітшілік уақыттында күнделікті қызметі; - төтенше жағдайдың пайда болу мүмкіндігі турлы болжау алу кезінде жоғарғы дайындық; - бейбітшілік уақытта төтенше жағдайдың пайда болуы және жою кезінде режимі. Төтенше жағдай пайда болу және жою кезінде «Төтенше жағдайдың заңды режимі туралы» ҚР заңымен регламенттелген төтенше заңның режимі енгізіледі. ҚР барлық территориясында немесе оның бөлек мекендерде Төтенше заң ҚР Президентінің Бұйрығымен енеді немесе жалғастырылады. Төтенше заң үлкен масштабты стихиялық апаттар немесе халық өміріне нақты қауіп төнген техногендік апаттар кезінде, сонымен қатар әртүрлі қоғамдық даулардың себебінен конституциялық құрылымның өзгерту қауіпі және төтенше шара қолданбай салдарын жоюға мүмкіндігі жоқ жағдайында енгізіледі.

Содержание слайда: Төтенше жағдай болу кезінде халықаралық ынтымақтастық

Содержание слайда: Қазіргі уақытта ТЖ мәселерімен айналысатын бірнеше халықаралық ұйым жұмыс істейді. Азаматтық қорғаныстың халықаралық ұйымы (МОГО-АҚХҰ) 1931 жылы Париждегі құрылтай конференциясында құрылды. АҚХҰ жарғысына сәйкес мақсаты АҚ, бейбітшілік және соғыс уақытында қауіпті алдын-алу немесе төмендету тәсілдер мен техникалық құралдардың дамуы мен жетілдіру болып табылады. 1996 жылдан бастап ҚР АҚХҰ мүшесі болды. 1957 жылдан бастап БҰҰ мамандандырылған ұйымы – Халықаралық атом энергиясы жөніндегі агенттік (МАГАТЭ) құрылды. Оның міндеті атом энергиясын бейбіт қолданудағы халықаралық ынтымақтастықты дамыту болып табылады. Оның құрамын 120 мемлекет енеді. ТЖ проблемасымен қатысты басқа ұйымдар қатары Еуропалық стихиялық апаттарға дайындық оқу орталығы (АФЕМ), Еуропалық жер сілкінісін болжау мен алдын-алу орталығы (ЕЦПП) Грецияда орналасқан, Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы (ВОЗ). 1993 жылы ТМД деңгейінде «Табиғи және техногендік сипаттағы ТЖ салдарын алдын-алу мен жою жөнінде келісім» жасалды. Халықаралық ұйымдар мамандар арасындағы байланысты күшейтуге ынталандыратын және төтенше жағдайлардан қорғаныс құралдары мен тәсілдерін жетілдіру үшін оқулар, кездесулер өткізеді.

Содержание слайда: «1993 жылғы 22 қаңтардағы      Табиғи және техногендік сипаттағы  төтенше жағдайлардың алдын алу және олардың салдарын жою саласындағы  өзара іс-қимыл туралы келісім бойынша табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардың салдарын жою үшін ТМД Күштері корпусын ұйымдастырды

Содержание слайда: Төтенше жағдай кезінде шұғыл-қалпына келтіру мен құтқару жұмыстарын ұйымдастыру Стихиялық апаттар, ірі апаттар мен катастрофалардың салдарын жою кезіндегі құрылымдардың негізгі міндеті – адамдар мен материалдық құндылықтарды құтқару болып табылады. Құрылымдардың қызметінің сәтті өтуі көбінесе өз уақытындағы белгілі шарттағы жағдайды есепке алуға мен барлау өткізуге мен ұйымдастыруға байланысты болып келеді. Стихиялық апат аудандарында барлау анықтайды: апат ошағының шектерін және оның тарау бағытын, тікелей қауіп төніп тұрған объектілер мен елді мекендерді, адамдар жинақталған орындарды, жұмыс орнына техниканың жету амалын, ғимараттар мен құрылыстардың зақымдану жағдайын, сонымен бірге оның ішіндегі зақымданған адамдардың болуын, коммуналды-энергетикалық желілердің апаттанған жерлерін, шұғыл апатты-қалпына келтіру мен құтқару жұмыстарының көлемін анықтайды. Барлауды барлаушы топтар мен бөлімдері өткізеді. Барлаушы құрылымдарға объектінінің орналасуы мен өндірістің ерекшелігін білетін мамандарды қосу ұсынылады.

Содержание слайда: Бірінші эшелон күш топтауына негізінен апат болған объект құрамдары енеді, ал екіншісіне – көрші объектілердің (аудан) құрылымдары енеді. Құтқару жұмыстары стихиялық апат аудандары мен ірі апат орындарында бірінші кезекті катастрофалық салдардың, апаттардың болуын, адам өлімі мен материалдық құндылықтардың шығынына әкелетін екінші реттік себептердің болуын болдырмаудың алдын-ала ескерту болып табылады. Құрылымдардың командирлері аудандағы жағдайды үнемі біліп отыруы керек, оның өзгеруіне сәйкес анықтап немесе бөлімшелерге жаңа міндет қойып отыруы қажет. Құтқару мен шұғыл жұмыстарды өткізу үшін техникалық құралдар қажет болады: - жертөлелерді, қорғаныс құрылыстарды бұзуға машиналар (экскаваторлар, бульдозерлер, крандар, домкраттар, лебедкалар); - ауа жіберу үшін және тесік жасайтын пневматикалық құралдар (әмбебап құралдар, бұрғы қондырғылары, кен балғалары); - металлды кесуге арналған құралдар (керосинкескіштер, автогенді аппараттар, сеперқайшылары және т.б.); - жолсыздықтан техниканы өткізуді қамтамасыз етуге арналған құралдар (механизацияланған көпір, тартым-трейлерлер, өздік жүретін шынжыр табанды паромдар, понтондар және т.б.); - сумен қамтамасыз ету құралдары (бұрғы қондырғылары, фильтрлеу станциялары және т.б.); - адамдарды іздеу құралдары (иттері бар кинологтер, теплопеленгаторлар).

Содержание слайда: Әдебиеттер Негізгі әдебиеттер: 1. Учебное пособие для студентов ВУЗ по курсу «Безопасность жизнедеятельности». - Книга 1. -Алматы: АЧС РК, Республ. Курсы ЧС и ГО, 2002. 2. Саудабеков К.Е., Алманиязов Э.А., Лухнова Л.Ю. Безопасность жизнедеятельности и формирование здорового образа жизни. Учеб. пособ. -Алма-Ата, 1999.   Қосымша әдебиеттер: 1. Вишневская Е.Л., Барсукова Н.К. Основы безопасности жизнедеятельности: Учебное пособие – М.: «Русское слово», 1995.